Kerkgeschiedenis

Denominaties

Paulicianen

Inleiding

Deze christenen verschijnen al in het midden van de zevende eeuw op het toneel, en wel in het gebied van Mesopotamië, en worden daar bekend onder de naam ‘Paulicianen’. Het is niet bekend waarom deze naam aan hen gegeven is, of het moest zijn vanwege hun ontzag voor de apostel Paulus en zijn geschriften. Algemeen wordt erkend dat de Paulicianen het gezag van de Bijbel hooghielden; zij stonden een leven voor van eenvoud, ware toewijding en ernst.

Uit een Armeens boek uit die dagen, genoemd ‘Sleutel der waarheid’ vinden we een verslag van hun geloof en levenspraktijk in die eeuwen. Twee zaken worden daarin bijzonder beklemtoond: (1) het lezen van de Schriften en het gebed, en (2) een heilig leven dat overeenstemt met Gods Woord. De ‘Sleutel der waarheid’ verwerpt de praktijk van de zuigelingendoop, en stellen dat de doop slechts bediend kon worden aan hen die daarom vragen, als een getuigenis van hun bekering en geloof. Tegen het midden van de negende eeuw brak een grote vervolging onder hen uit onder keizerin Theodora. Met een onbeschrijfelijke terreur werden binnen een tijdspanne van vijf jaar honderdduizenden mensen ter dood gebracht. Velen vluchten naar veiligere gebieden, waaronder Constantinopel om van daaruit het evangelie te verkondigen, vooral in de zgn. Balkanlanden.

Een jammer, maar begrijpelijk gevolg van deze vervolgingen was dat de Paulicianen, getergd als zij waren, naar de wapens gingen grijpen, en daarbij maakten zij zich zelf tot de bondgenoten van de Mohammedanen die in opmars waren tegen de afgodische beeldendienst van de katholieke wereld. Daarin faalden de Paulicianen jammerlijk, want ‘allen die naar het zwaard grijpen, zullen door het zwaard vergaan.’

______________________________________________________________________________________________________________________________