Dogmatiek

Gebruik van de Allegorische en de Letterlijke methode in de Eschatologie

Voorwoord

In recente discussies die ik op de sociale media gevolgd heb over, onder andere het preterisme, kreeg ik steeds meer de indruk dat de partijen elkaar totaal niet begrepen en daardoor oeverloze discussies voerden die tot niets lijden. Een van de belangrijkste oorzaken was dat men verschillende interpretatie methodes gebruikte, de allegorische of de grammatische-historisch ook wel de letterlijke methode genoemd. In dit artikel heb ik beide denksystemen naast elkaar beschreven. Aan de lezer te beoordelen of ik daarin geslaagd ben.

Inleiding

Geen enkele vraag waarmee de onderzoeker van eschatologie wordt geconfronteerd, is belangrijker dan de vraag welke methode moet worden toegepast bij de interpretatie van de profetische geschriften. De toepassing van verschillende interpretatiemethoden heeft geleid tot de meerdere uiteenlopende eschatologische posities en verklaart de uiteenlopende opvattingen binnen een systeem waarmee de onderzoeker van profetie confronteert wordt. De fundamentele verschillen, bijvoorbeeld tussen het premillennialisme en amillennialisme en tussen het pretribulationalisme en posttribulationalisme, zijn hermeneutisch, voortkomend uit de toepassing van uiteenlopende en onverzoenlijke interpretatiemethoden.

Een letterlijke interpretatie van de profetieën uit het Oude Testament verstrekken ons het beeld van een aardse heerschappij en koninkrijk van de Messias waarnaar ook de Joden ten tijde van de Heer Jezus naar uitzagen. Dat was het soort koninkrijk waar de Sadduceeën over spraken toen zij de idee van de opstanding van het lichaam belachelijk maakten. De Heer Jezus zei, in reactie daarop: Dat ze dwaalden omdat ze de Schriften niet kenden, noch de kracht van God (Mat.22:29). De Joden zochten naar precies zo’n koninkrijk als ook verwacht wordt door die Chiliasten die geloven dat de Joden een vooraanstaande plaats zullen innemen in een aards Joods koninkrijk dat door de Messias in de toekomst te Jeruzalem zal worden opgericht.

Het fundamentele verschil tussen een amillennialist en een premillennialist is niet of de Schrift een aards koninkrijk onderwijst, maar hoe de Schrift dat zo’n aards koninkrijk voorstelt, geïnterpreteerd moet worden. Het Oude Testament kan, als het letterlijk wordt geïnterpreteerd, niet worden beschouwd als zijnde vervuld of in staat van vervulling in deze huidige tijd. Daarom is de voorafgaande voorwaarde van elke discussie over de profetische geschriften en de doctrines van de eschatologie, het vaststellen van een basismethode voor interpretatie die overal toegepast moet worden.

De vraag of de profetieën van het Oude Testament, betreffende het volk van God in hun gewone betekenis moeten worden geïnterpreteerd, zoals andere Schriftplaatsen worden geïnterpreteerd, of correct kunnen worden toegepast op de christelijke kerk, wordt de kwestie van de vergeestelijking van de profetie genoemd. Dit is een van de grootste problemen van de Bijbelse interpretatie en confronteert iedereen die het Woord van God serieus bestudeert. Het is een van de belangrijkste sleutels die leiden tot verschil van mening tussen premillennialisten en de massa van christelijke leraars. De eerste verwerpen een dergelijke vergeestelijking, de laatsten passen het toe; en zolang er op dit punt geen overeenstemming bestaat, is het debat eindeloos en vruchteloos.

De primaire behoefte aan een systeem van hermeneutiek is het vaststellen van de betekenis van de wereld van God. Het is duidelijk dat dergelijke zeer uiteenlopende opvattingen als premillennialisme en amillennialisme en pretribulationisme en posttribulationisme niet allemaal juist kunnen zijn. Aangezien de uitlegger niet een boek van menselijke oorsprong behandelt, maar het woord van God, moet hij uitgerust zijn met een nauwkeurige interpretatiemethode of een verkeerde uitleg zal het noodzakelijke resultaat van zijn studie zijn. Het feit dat het Woord van God niet correct kan worden geïnterpreteerd los van een correcte methode van en deugdelijke regels voor interpretatie, geeft het onderzoek zijn hoogste belang. Hoewel er in de loop van de geschiedenis tegenwoordig veel verschillende interpretatiemethoden voor de Schrift zijn voorgesteld, zijn er maar twee interpretatiemethoden die een vitaal effect hebben op de eschatologie: de allegorische en de letterlijke of grammaticaal-historische methoden.

De allegorische methode

De definitie van de allegorische methode

Allegorie is de methode van het interpreteren van een literaire tekst die de letterlijke betekenis beschouwt als het middel voor een secundaire, meer spirituele en diepere betekenis. In deze methode wordt de historische waarde geweigerd of genegeerd en wordt de nadruk volledig op een secundair zintuig gelegd, zodat de originele woorden of gebeurtenissen weinig of geen betekenis hebben. Het lijkt erop dat het doel van de allegorische methode niet is om de Schrift te interpreteren, maar om de ware betekenis van Schrift te verdraaien, zij het onder het mom van een diepere of meer spirituele betekenis te zoeken.

De gevaren van de allegorische methode

De allegorische methode is vol gevaren die het onaanvaardbaar maken voor de uitlegger van Gods Woord.

1. Het eerste grote gevaar van de allegorische methode is dat het de Schrift niet interpreteert.

2. Het tweede grote gevaar in de allegorische methode is: de basisautoriteit in interpretatie is niet langer de Schrift, maar de geest van de tolk. De interpretatie kan dan worden verdraaid door de leerstellige standpunten van de tolk, de autoriteit van de kerk waaraan de tolk zich houdt, zijn sociale achtergrond of een reeks andere factoren.

3. Een derde groot gevaar in de allegorische methode is dat men wordt achtergelaten zonder enige mogelijkheid waarmee de conclusies van de vertaler kunnen worden getest.

Dus, de grote gevaren die inherent zijn aan dit systeem zijn dat het de autoriteit van de Schrift wegneemt, en ons zonder enige basis laat waarop die interpretaties getest kunnen worden, en reduceert de Schrift in wat redelijk lijkt voor de uitlegger, en als gevolg daarvan maakt het echte interpretaties van de Schrift onmogelijk.

Het gebruik van de allegorische methode in het NT

Om het gebruik van de allegorische methode te rechtvaardigen, wordt vaak beweerd dat het Nieuwe Testament zelf deze methode gebruikt en daarom moet het een verdedigbare interpretatiemethode zijn.

(1) In de eerste plaats wordt vaak verwezen naar Galaten 4:21-31, waar Paulus zelf de allegorische methode zou gebruiken. Er moet echter op worden gewezen dat Paulus in Galaten 4:21-31 geen allegorische methode gebruikte om het Oude Testament te interpreteren, maar een allegorie uitlegde. Dit zijn twee totaal verschillende dingen. De Schrift is rijk aan allegorieën, of het nu gaat om soorten, symbolen of parabels. Dit zijn geaccepteerde en legitieme middelen voor communicatie van gedachten. Ze pleiten niet voor een allegorische interpretatiemethode, die het letterlijke of historisch voorafgaande zou ontkennen en de allegorie zou gebruiken als springplank voor de verbeeldingskracht van de vertaler. Ze roepen wel op tot een speciaal type hermeneutiek, dat later zal worden besproken. Maar het gebruik van allegorieën is geen rechtvaardiging voor de allegorische methode van interpretatie. Er zou geconcludeerd kunnen worden dat het gebruik in Galaten van het Oude Testament een voorbeeld zou zijn van de interpretatie van een allegorie en de universele toepassing van de allegorische methode voor de hele Schrift niet zou rechtvaardigen.

(2) Een tweede argument dat wordt gebruikt om de allegorische methode te rechtvaardigen, is het gebruik van typen in het Nieuwe Testament. Typologie is de leer van de voorafschaduwingen van latere geestelijke werkelijkheden. Het wordt erkend dat het Nieuwe Testament de typologische toepassing van het Oude Testament maakt. Op deze basis wordt betoogd dat het Nieuwe Testament de allegorische interpretatiemethode gebruikt, met het argument dat de interpretatie en toepassing van typen een allegorische interpretatiemethode is. In antwoord op de beschuldiging dat, omdat men typen interpreteert, de allegorische methode gebruikt wordt, moet worden benadrukt dat de interpretaties van typen niet hetzelfde is als allegorische interpretatie. De werkzaamheid van het type hangt af van de letterlijke interpretatie van het letterlijke voorafgaande term. Om waarheid over het spirituele rijk over te brengen, waar we niet mee vertrouwd zijn, moet er instructie zijn over een rijk waarmee we vertrouwd zijn, zodat we door een overdracht van wat letterlijk waar is in het ene, kunnen leren wat is waar in het andere rijk. Er moet een letterlijk parallellisme zijn tussen het type en het antitype wil het type van enige waarde zijn. De persoon die een type allegoriseren zal nooit tot een juiste interpretatie komen. De enige manier om de betekenis van het type te onderscheiden is door een overdracht van letterlijke ideeën van het natuurlijke naar het spirituele gebied. Er wordt geconcludeerd dat het Schriftuurlijk gebruik van typen geen sanctie geeft aan de allegorische interpretatiemethode.

De letterlijke methode (ook: grammatisch-historische exegese)

In directe tegenstelling tot de allegorische interpretatiemethode staat de letterlijke of grammaticaal-historische methode.

(1) De definitie van de letterlijke methode

De letterlijke methode van interpretatie is die methode die aan elk woord dezelfde exacte basisbetekenis geeft die het zou hebben bij normaal, gewoon, gebruikelijk gebruik, of het nu gebruikt wordt bij het schrijven, spreken of denken. Het wordt de grammaticaal-historische methode genoemd om te benadrukken dat de betekenis bepaald moet worden door zowel grammaticale als historische overwegingen.

Het bewijs voor de letterlijke methode

Er kan krachtig bewijs worden geleverd om de letterlijke methode van interpretatie te ondersteunen. Voor zover God zijn Woord als een openbaring van Hemzelf aan de mensen gaf, zou mogen worden verwacht dat Zijn openbaring op zulke exacte en specifieke termen zou worden gegeven dat Zijn gedachten nauwkeurig zouden kunnen worden overgebracht en begrepen, wanneer ze worden geïnterpreteerd volgens de wetten van grammatica en spraak. Zulk vermoedelijk bewijsmateriaal pleit voor de letterlijke interpretatie, want een allegorische methode van interpretatie zou de betekenis van de door God aan mensen geleverde boodschap uiteraard vertroebelen.

Het feit dat de Schriften voortdurend verwijzen naar letterlijke interpretaties van wat eerder werd geschreven, voegt bewijs toe met betrekking tot de methode die moet worden toegepast bij de interpretatie van het Woord.

Misschien is een van de sterkste bewijzen voor de letterlijke methode is het gebruik dat het Nieuwe Testament maakt van het Oude Testament. Wanneer het Oude Testament in het Nieuwe Testament wordt gebruikt, wordt het alleen in letterlijke zin gebruikt. Je hoeft alleen maar de profetieën te bestuderen die vervuld werden bij de eerste komst van Christus, in Zijn leven, Zijn bediening en Zijn dood, om dat feit vast te stellen. Geen enkele profetie die volledig is vervuld, is op enige andere manier vervuld dan letterlijk. Hoewel een profetie in het Nieuwe Testament kan worden aangehaald om aan te tonen dat een bepaalde gebeurtenis een gedeeltelijke vervulling van die profetie is (zoals gebeurde in Mattheüs 2:17-18), of om aan te tonen dat een gebeurtenis in overeenstemming is met Gods heilsprogramma (zoals in Handelingen 15 is gedaan), het vereist niet een niet-letterlijke vervulling of het ontkennen van een toekomstige volledige vervulling, want dergelijke toepassingen van profetie doen de vervulling ervan niet volledig uitputten. Daarom pleiten dergelijke verwijzingen naar profetieën niet voor een niet-letterlijke, allegorische methode.

Op basis van deze overwegingen kan worden geconcludeerd dat er bewijs is om de geldigheid van de letterlijke methode van interpretatie te ondersteunen.

De voordelen van de letterlijke methode

Deze methode heeft bepaalde voordelen boven de allegorische methode. Het geeft ons een basisautoriteit op grond waarvan interpretaties kunnen worden getest. De allegorische methode, die afhangt van een rationalistische benadering van de uitlegger, of conformiteit met een vooraf bepaald theologisch systeem, laat ons zonder een basis voor een gezaghebbende test. In de letterlijke methode kan de Schrift worden vergeleken met de Schrift, die, als het geïnspireerde Woord van God, gezaghebbend is en als standaard voor de uitleg van de waarheid moet worden getest. Hieraan gerelateerd kunnen we zien dat het ons bevrijdt van zowel de rede als de mystiek als vereisten voor interpretatie. Je hoeft niet afhankelijk te zijn van intellectuele training of vaardigheden, noch van de ontwikkeling van mystieke waarneming, maar eerder van het begrijpen van wat in zijn algemeen geaccepteerde zin is geschreven. Alleen op een dergelijke basis kan het gemiddelde individu de Schrift voor zichzelf begrijpen of interpreteren.

De letterlijke methode en figuurlijke taal

Het wordt door iedereen erkend dat de Bijbel rijk is aan figuratieve taal. Op deze basis wordt vaak beweerd dat het gebruik van figuratieve taal een figuratieve interpretatie vereist. Figuratieve taal wordt echter gebruikt als middel om de letterlijke waarheid te onthullen. Wat letterlijk waar is in één gebied, waarmee we vertrouwd zijn, wordt letterlijk overgebracht naar een ander gebied, waarmee we misschien niet vertrouwd zijn, om ons waarheden te leren over dat onbekende gebied. Het zal dus duidelijk zijn dat de letterkundige het bestaan van beeldtaal niet ontkent. De letterkundige ontkent echter dat dergelijke figuren zo moeten worden geïnterpreteerd dat ze de letterlijke waarheid te niet doen die door het gebruik van figuratieve taal wordt beoogd. Letterlijke waarheid is te leren door de symbolen.

Enkele bezwaren tegen de letterlijke methode

Men moet erkennen dat er gebruik is gemaakt van figuratieve taal. Zoals eerder werd benadrukt, kunnen cijfers worden gebruikt om letterlijke waarheid krachtiger te onderwijzen dan alleen door woorden zelf en niet pleiten voor allegorische interpretatie. Hoewel wordt erkend dat God spiritueel is, is de enige manier waarop God de waarheid kan openbaren in een gebied waarin we nog niet zijn ingegaan, door een parallel te trekken naar het gebied waarin we nu leven. Door de overdracht van wat letterlijk waar is in het bekende gebied naar het onbekende gebied, zal dat onbekende gebied aan ons worden onthuld. Het feit dat God spiritueel is, vereist geen allegorische interpretatie. Men moet onderscheid maken tussen wat geestelijk en wat vergeestelijkt is. En hoewel wordt erkend dat het Oude Testament anticiperend is, en het Nieuwe het Oude ontvouwt, wordt de volheid die in het Nieuwe is geopenbaard niet onthuld door allegorie van wat in het Oude wordt getypeerd, maar eerder door de letterlijke vervulling en de ontvouwing van de letterlijke waarheid van de typen. Soorten kunnen letterlijke waarheid onderwijzen en het gebruik van typen in het Oude Testament is geen ondersteuning voor de allegorische interpretatiemethode.

Bron: Things to Come – Pentecost, blz.1vv.

___________________________________________________________________________________________________________