Dogmatiek
Gebruik van de Allegorische en de Letterlijke methode in de Eschatologie
Voorwoord
In recente discussies die ik op de sociale media gevolgd heb over, onder andere het preterisme, kreeg ik steeds meer de indruk dat de partijen elkaar totaal niet begrepen en daardoor oeverloze discussies voerden die tot niets lijden. Een van de belangrijkste oorzaken was dat men verschillende interpretatie methodes gebruikte, de allegorische of de grammatische-historisch ook wel de letterlijke methode genoemd. In dit artikel heb ik beide denksystemen naast elkaar beschreven. Aan de lezer te beoordelen of ik daarin geslaagd ben.
Inleiding
Geen enkele vraag waarmee de onderzoeker van eschatologie wordt geconfronteerd, is belangrijker dan de vraag welke methode moet worden toegepast bij de interpretatie van de profetische geschriften. De toepassing van verschillende interpretatiemethoden heeft geleid tot de meerdere uiteenlopende eschatologische posities en verklaart de uiteenlopende opvattingen binnen een systeem waarmee de onderzoeker van profetie confronteert wordt. De fundamentele verschillen, bijvoorbeeld tussen het premillennialisme en amillennialisme en tussen het pretribulationalisme en posttribulationalisme, zijn hermeneutisch, voortkomend uit de toepassing van uiteenlopende en onverzoenlijke interpretatiemethoden.
Een letterlijke interpretatie van de profetieën uit het Oude Testament verstrekken ons het beeld van een aardse heerschappij en koninkrijk van de Messias waarnaar ook de Joden ten tijde van de Heer Jezus naar uitzagen. Dat was het soort koninkrijk waar de Sadduceeën over spraken toen zij de idee van de opstanding van het lichaam belachelijk maakten. De Heer Jezus zei, in reactie daarop: Dat ze dwaalden omdat ze de Schriften niet kenden, noch de kracht van God (Mat.22:29). De Joden zochten naar precies zo’n koninkrijk als ook verwacht wordt door die Chiliasten die geloven dat de Joden een vooraanstaande plaats zullen innemen in een aards Joods koninkrijk dat door de Messias in de toekomst te Jeruzalem zal worden opgericht.
Het fundamentele verschil tussen een amillennialist en een premillennialist is niet of de Schrift een aards koninkrijk onderwijst, maar hoe de Schrift dat zo’n aards koninkrijk voorstelt, geïnterpreteerd moet worden. Het Oude Testament kan, als het letterlijk wordt geïnterpreteerd, niet worden beschouwd als zijnde vervuld of in staat van vervulling in deze huidige tijd. Daarom is de voorafgaande voorwaarde van elke discussie over de profetische geschriften en de doctrines van de eschatologie, het vaststellen van een basismethode voor interpretatie die overal toegepast moet worden.
De vraag of de profetieën van het Oude Testament, betreffende het volk van God in hun gewone betekenis moeten worden geïnterpreteerd, zoals andere Schriftplaatsen worden geïnterpreteerd, of correct kunnen worden toegepast op de christelijke kerk, wordt de kwestie van de vergeestelijking van de profetie genoemd. Dit is een van de grootste problemen van de Bijbelse interpretatie en confronteert iedereen die het Woord van God serieus bestudeert. Het is een van de belangrijkste sleutels die leiden tot verschil van mening tussen premillennialisten en de massa van christelijke leraars. De eerste verwerpen een dergelijke vergeestelijking, de laatsten passen het toe; en zolang er op dit punt geen overeenstemming bestaat, is het debat eindeloos en vruchteloos.
De primaire behoefte aan een systeem van hermeneutiek is het vaststellen van de betekenis van de wereld van God. Het is duidelijk dat dergelijke zeer uiteenlopende opvattingen als premillennialisme en amillennialisme en pretribulationisme en posttribulationisme niet allemaal juist kunnen zijn. Aangezien de uitlegger niet een boek van menselijke oorsprong behandelt, maar het woord van God, moet hij uitgerust zijn met een nauwkeurige interpretatiemethode of een verkeerde uitleg zal het noodzakelijke resultaat van zijn studie zijn. Het feit dat het Woord van God niet correct kan worden geïnterpreteerd los van een correcte methode van en deugdelijke regels voor interpretatie, geeft het onderzoek zijn hoogste belang. Hoewel er in de loop van de geschiedenis tegenwoordig veel verschillende interpretatiemethoden voor de Schrift zijn voorgesteld, zijn er maar twee interpretatiemethoden die een vitaal effect hebben op de eschatologie: de allegorische en de letterlijke of grammaticaal-historische methoden.
De allegorische methode
De definitie van de allegorische methode
Allegorie is de methode van het interpreteren van een literaire tekst die de letterlijke betekenis beschouwt als het middel voor een secundaire, meer spirituele en diepere betekenis. In deze methode wordt de historische waarde geweigerd of genegeerd en wordt de nadruk volledig op een secundair zintuig gelegd, zodat de originele woorden of gebeurtenissen weinig of geen betekenis hebben. Het lijkt erop dat het doel van de allegorische methode niet is om de Schrift te interpreteren, maar om de ware betekenis van Schrift te verdraaien, zij het onder het mom van een diepere of meer spirituele betekenis te zoeken.
De gevaren van de allegorische methode
De allegorische methode is vol gevaren die het onaanvaardbaar maken voor de uitlegger van Gods Woord.
-
Het eerste grote gevaar van de allegorische methode is dat het de Schrift niet interpreteert.
-
Het tweede grote gevaar in de allegorische methode is: de basisautoriteit in interpretatie is niet langer de Schrift, maar de geest van de tolk. De interpretatie kan dan worden verdraaid door de leerstellige standpunten van de tolk, de autoriteit van de kerk waaraan de tolk zich houdt, zijn sociale achtergrond of een reeks andere factoren.
-
Een derde groot gevaar in de allegorische methode is dat men wordt achtergelaten zonder enige mogelijkheid waarmee de conclusies van de vertaler kunnen worden getest.