Dat iemand, die een christen is geworden door geloof in de Heer Jezus Christus, gedoopt moet worden, bestaat geen enkele twijfel, de Bijbel, Gods Woord is daar duidelijk over. Tot zover geen probleem, maar er bestaat heel wat verschil van mening in de christenheid over hoe en wanneer iemand gedoopt moet worden. En dat terwijl er gesproken wordt van één Heer, één geloof, één doop! (Ef.4:5). De verwarring is groot! Er zijn christenen die leren dat kinderen gedoopt moeten worden; de zgn. kinderdoop. Anderen leren dat men volwassen moet zijn om gedoopt te worden; de zgn. volwassendoop. De kinderdoop is gebaseerd op een bepaalde denktrent in theologie of kerkleer in plaats van op de Bijbel, zoals bijvoorbeeld de verbondstheologie van Calvijn. Weer anderen leren dat iemand pas gedoopt mag worden nadat hij tot geloof in Jezus Christus is gekomen; de zgn. doop van gelovigen. Deze laatste visie wordt in dit artikel verdedigd.
De kinderdoop
Het is vanuit de Bijbel niet te verdedigen noch aan te tonen dat de doop aan kinderen moet worden toegepast, zoals in de RK-kerk en Protestantse kerken gepraktiseerd wordt. Er is nergens in het Nieuwe Testament een vermelding van het gebruik om kinderen te dopen. Het beroep op enkele plaatsten in het Nieuwe Testament waar gesproken wordt over ‘u en uw huis’ kunnen niet worden aangehaald als bewijs voor de kinderdoop. Bij deze teksten gaat men er van uit dat er ook kleine kinderen bij de verkondiging van het evangelie aanwezig waren. Ze kunnen er best bij geweest zijn, maar er staat dat ze allen tot geloof waren gekomen, en ik neem aan dat daarbij geen kinderen bij waren. (Hand.10:2; 11:14; 16:15, 32,34; 18:8).
Ook de idee dat de doop in de plaats van de besnijdenis gekomen is vindt geen enkele grond in het Nieuwe Testament. Bij het Joodse volk werd de besnijdenis toegepast als teken van het verbond door God met Abraham gesloten. Trouwens de besnijdenis werd uiteraard enkel toegepast op jongetjes en dat maakt de geestelijke overdracht van dat gebruik naar de kinderdoop niet mogelijk, want dan zouden er geen meisjes als kind gedoopt mogen worden! Men zegt ter verdediging van de kinderdoop: ‘Nu dan de doop in plaats van de besnijdenis is gekomen’, maar deze uitdrukking vinden we nergens steun in de Bijbel. Trouwens de Bijbeltekst – Kolossers 2:11 – waar men zich op beroept, laat zulk een toepassing ook niet toe.
Het gebruik van het opdragen van kinderen in de gemeente wil niet zeggen dat deze door die handeling behouden zijn. Met beroept zich op de brief aan de Korinthiërs: ‘Want de ongelovige man is geheiligd door zijn vrouw en de ongelovige vrouw is geheiligd door haar man. Anders waren immers uw kinderen onrein, maar nu zijn zij heilig’. Het woordje ‘heilig’ hier slaat op ‘afgezonderd’ zijn, niet op de behouden. Het afgezonderd betekent mijns inziens dat deze kinderen het voorrecht hebben om in een gezin op te groeien waar het evangelie wordt beleden. Het is ook niet juist, hoe goed bedoeld ook – bijvoorbeeld als dank aan God voor het geschonken nieuwe leven – het opdragen van kleine kinderen in de gemeente te vervangen door de (mogelijke latere) doop. ‘Maar toen zij Filippus geloofden, die het Evangelie van het Koninkrijk van God en van de Naam van Jezus Christus verkondigde, werden zij gedoopt, zowel mannen als vrouwen’ ook hier geen vermelding van kinderen. (Hand.8:12).
De doop van gelovigen
Zoals hierboven uiteengezet lezen we nergens in de Bijbel een voorbeeld waar een kind wordt gedoopt, wel dat de doop wordt toegepast op gelovigen. ‘Wie geloofd heeft en gedoopt is zal behouden worden’. ‘En Petrus zei tot hen: Bekeert u, en laat u dopen…’. Doorheen het hele Nieuwe Testament worden zondaars opgeroepen zich te bekeren en zich te laten dopen: ‘En Petrus zei tot hen: Bekeert u, en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus tot vergeving van uw zonden, en u zult de heilige Geest ontvangen’. Verder: Zij dan die zijn woord aannamen, werden gedoopt’ (Hand.2:38,41). ‘Wie geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig worden, maar wie niet geloofd zal hebben, zal verdoemd worden (Mark.16:16). De zendingsopdracht door de Heer Jezus gegeven aan de elf discipelen luidt: ‘Gaat dan heen, maakt alle volken tot discipelen, hen dopend tot de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest en leer hen alles te bewaren wat Ik u heb geboden’ (Mat.28:19). Wanneer we dan ook zeggen dat we mensen dopen in antwoord op de verkondiging van het Evangelie de Heer Jezus hebben aangenomen, hebben we het getuigenis van Gods Woord aan onze kant. Maar ook het het Griekse woordje baptistès dat onderdompelen betekent.
De wijze van dopen
Er wordt door de voorstanders van de kinderdoop gezegd dat het niet mogelijk is geweest dat er drieduizend gelovigen op één dag konden worden gedoopt, zoals vermeld in het boek Handelingen (Hand.2:41). Iedereen die wel eens in Jeruzalem is geweest weet dat dat geen probleem geweest hoeft te zijn want wie de opgravingen van Bethesda heeft bezocht weet dat er water en ruimte genoeg was. Anderen zeggen dat de hier vermelde doopplechtigheid niet doelt op de waterdoop maar op de doop in de heilige Geest (Hand.2:1-4). Hoe het ook zij, wij geloven dat de doop dient te worden voltrokken door onderdompeling. Toen de Heer Jezus gedoopt werd lezen we: ‘Nadat nu Jezus was gedoopt, steeg Hij terstond op uit het water’ (Mat.3:16; Mark.1:10). Van de Ethiopische kamerling die door de evangelist Filippus werd onderwezen en gedoopt lezen we: ‘En zij daalden beiden af in het water, zowel Filippus als de kamerling, en hij doopte hen’ (Hand.8:38). Lydia werd door de apostel Paulus gedoopt bij een rivier waar hij dacht dat er een gebedsplaats zou zijn. Dus ook hier een gelegenheid om te dopen door onderdompeling! (Hand.16:11-15). Meerdere keren wordt in de evangeliën vermeld dat Johannes de doper bij of in de rivier de Jordaan doopte (Mat.3:6,13; Mark.1:5; Joh.1:28).
Betekenis van de doop
Het is niet zo dat de doop zonden afwist of dat men door gedoopt te zijn behouden wordt. De apostel Petrus zegt over de betekenis van de doop dit: ‘Het tegenbeeld de doop, die niet is een afleggen van onreinheid van het vlees, maar een vraag voor God van een goed geweten, door de opstanding van Jezus Christus’ (1 Petr.4:21). Uit de beschrijving van de prediking van Filippus in Samaria leren dat de doop op zich genomen niet geen behoudenis inhoudt, dat is door het geloof! (Ef.2:8). Simon de tovenaar geloofde zelf ook en nadat hij gedoopt was, bleef hij voortdurend bij Filippus; en toen hij de tekenen en grote krachten zag die er gebeurden, stond hij versteld (Hand.8:13). Maar uit de rest van het verhaal moeten we toch vaststellen dat hij geen echte gelovige was! (8:18-24).
Je kan zeggen dat de doop een uiterlijk teken is van wat er vanbinnen, in het hart, is gebeurt! De doop wordt gezien als een begraven worden met Christus. ‘Of weet u niet, dat wij allen die tot Christus Jezus gedoopt zijn, tot zijn dood gedoopt zijn? Wij zijn dan met Hem begraven door de doop tot de dood, opdat, zoals Christus uit de doden is opgewekt door de heerlijkheid van de Vader, zo ook wij in nieuwheid van leven zouden wandelen’ (Rom.6:3-4). ‘Want u allen die tot Christus bent gedoopt, hebt Christus aangedaan’ (Gal.3:27). ‘In Hem bent u ook besneden met een besnijdenis, niet met handen verricht, in het uittrekken van het vlees, in de besnijdenis van Christus, met Hem begraven in de doop. In Hem bent u ook mee opgewekt door het geloof in de werking van God, die Hem uit de doden heeft opgewekt’ (Kol.2:11-12).
Geloven, bekeren, dopen en onderhouden al wat Ik u geboden heb! De doop is een nieuw begin, je treedt toe tot het koninkrijk van Christus. Je komt in een bevoorrechte positie; Gered om te redden, was vroeger een slogan van het Leger des Heils. De brief aan de Efeziërs zegt het zo: ‘Want wij zijn zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus tot goede werken, die God tevoren heeft bereid, opdat wij daarin zouden wandelen’ (Ef.2:10). ‘Opdat wij in nieuwheid van leven zouden wandelen’ (Rom.6:4).
