Diverse Onderwerpen

De symboliek van de bijbel

Inleiding

In de bijbel wordt veel gebruik gemaakt van de symboliek die vaak ontleend is aan de levenloze natuur, plantenwereld, dierenwereld, mensenwereld en/of de cultuurwereld. Onder symbolisme verstaat men in de hermeneutiek*: ‘Een symbool die op een beeldende wijze inzicht geeft in een werkelijkheid die aan het normale waarnemingsvermogen onttrokken is. Het wijst boven zichzelf uit naar verborgen diepten van de werkelijkheid, en alleen door het symbool – en op geen enkele andere manier – kunnen we toegang krijgen tot deze verborgen werkelijkheid.

Verklaringswijzen

Toekomstige gebeurtenissen worden geopenbaard door types, gelijkenissen, dromen, gezichten en symbolen. In deze korte studie beperken we ons tot de symboliek in het boek Openbaring. De bijbelse symboliek verklaren is niet zo gemakkelijk en het wordt wellicht daarom te pas en te onpas gebruikt, of moet ik zeggen misbruikt? In het algemeen gesproken kan men vier verklaringswijzen aanvoeren voor de verklaring van de Bijbelse symboliek. Ten eerste, rechtstreeks uit een Bijbelboek verklaarde symbolen. Ten tweede, uit de samenhang van een Bijbelboek verklaarde symbolen. Ten derde, uit het geheel van de bijbel verklaarde symbolen en tenslotte, uit niet-Bijbelse bronnen verklaarde symbolen.

Enkele voorbeelden

We beperken ons tot enkele symbolen vermeld in het boek Openbaring.

1. Rechtstreeks uit een bijbelboek verklaarde symbolen.

– Openb.1:16, 20 – Zeven sterren = engelen van de zeven gemeenten.

– Openb.1:13, 20 – Zeven kandelaars = zeven gemeenten.

– Openb.17:1, 15 – Vele wateren = volken, menigten, naties.

2. Uit de samenhang van een Bijbelboek verklaarde symbolen.

– Openb.9:1 De uit de hemel op de aarde gevallen ster blijkt in Openb.9:1 de engel van de afgrond te zijn.

– Openb.17:1, 5) – De hoer = de grote stad Babylon (17:18) = de vrouw op de zeven heuvelen (= Rome 17:9) en wordt verklaard door het contrast met de bruid, de vrouw van het Lam (17:1 en 21:9).

– Openb.19:11-16, 19) – De ruiter op het witte paard blijkt volgens de beschrijving Christus te zijn.

3. Uit het Oude Testament verklaarde symbolen.

– Openb.2:7 – Het verborgen manna (Ex.16:33v.; Hebr.9:4)

– Openb.5:5 –  De leeuw uit de stam van Juda (Gen.49:9).

– Openb.19:20 – de poel van vuur (Jes.30:33).

4. Uit niet-Bijbelse bronnen verklaarde symbolen.

– Openb.2:17 – de witte steen. Komt nergens verder voor in de bijbel. Diverse mogelijkheden worden gegeven uit de (Romeinse) cultuur.

– Openb.3:18 – de ogenzalf. De plaats Laodicea was bekend om haar ogenzalf.

– Openb. 5:1; 6:1-17; 8:1) – Het boek met de zeven zegels. Deze boekrol was een papyrus rol die opgerold was en niet eerder kon worden gelezen totdat de zegels verbroken werden.

Symbolisch of letterlijk?

Sommige bijbelonderzoekers nemen alles letterlijk, anderen nemen alles symbolisch. Anderen zeggen: ‘wat je letterlijk kunt nemen moet je letterlijk nemen, en wat je niet letterlijk kunt nemen moet je symbolisch opvatten.’ Maar daarmee is het probleem nog niet voldoende opgelost. Alles symbolisch verklaren brengt grote problemen met zich mee. Hoe kun  je alles verklaren? Wat betekenen bomen, bergen, rivieren, afgrond, gras, graan enz. als ze niet voldoen aan de hierboven geschetste mogelijkheden tot verklaring van de  symbolen? Over wat we letterlijk of symbolisch dienen op te vatten is het laatste woord nog niet gesproken en we dienen dan ook voorzichtig te zijn met onze conclusies.

Getallen

Dit is een ingewikkelde kwestie. Als er gesproken wordt in Openbaring 7 en 14 over de 144.000 verzegelden moeten we ons afvragen is dit een exact aantal of is het een symbolisch getal dat het om een volmaakte hoeveelheid hoeveelheid gaat namelijk 12 x 12.000? Een verklaring van de getallen in de bijbel zijn in meerdere werken te vinden en kortheidshalve verwijs ik naar de hieronder vermelde literatuurlijst.

Aangehaalde werken :

Pentecost, J.D., Things to Come, 1958, Dunham Publishing Company, USA.

Ouweneel, W.J., De Openbaring van Jezus Christus, 1988, uitg.Medema, Vaassen.

Van der Haagrn, C., Profetisch Perspectief, zonder jaar, Zoeklicht, Doorn.

Grant, F.W., The Numerical Structure of Scripture, 1899, New York.

Den Heyer, Cees, Symbolen in de Bijbel, 2000, uitg. Meinema, Zoetermeer.

————————————————————————————————————————————————————————————

 *Hermeneutiek is de studie en toepassing van de methodologische beginselen van het interpreteren en uitleggen; in het bijzonder het algemene beginsel van bijbelse interpretaties (exegese)’.

__________________________________________________________________________________________________________