Dogmatiek – Homiletiek

Een prediker gezocht

Inleiding

‘Een groot spreker is hij die oren verandert in ogen, opdat men de waarheid kan zien’

Inleiding

God spreekt tot de mens onder andere door middel van de natuur en zijn Woord (Ps.19:1,8). Maar ik ben van mening dat het Woord door middel van de preek het belangrijkste middel is. Niets kan de plaats innemen van een door de Geest bekrachtigende verkondiging van het Woord van God, wat wij kennen als de preek. De geboorte van de Heiland werd door de engelen aan de herders in Bethlehem verkondigd, en op hun beurt vertelden de herders het aan allen die het wilden horen (Luk.2:18).

Toen de tijd van Jezus’ openbaar optreden was aangebroken, werd hij door een prediker genaamd Johannes de Doper aangekondigd. Een groot deel van de Bijbel bestaat uit boodschappen die door de dienstknechten van God zijn overgebracht. Of we het nu leuk vinden of niet, het geestelijke niveau van de Gemeente stijgt of daalt met de prediking van het woord. Gemeenteleden zullen de zwakheden van een prediker tolereren, maar als hij hen niet de juiste voeding en onderwijs kan geven, zullen ze niet tevreden zijn. De predikant die niet gelooft in het belang en de invloed die een preek kan hebben, en die er niet aan werkt een betere prediker te worden, zal het moeilijk krijgen. Misschien kunnen zulke predikers God beter vragen of ze Hem op een andere manier mogen dienen met de gaven en bekwaamheid die God hen wel heeft gegeven (Mat.25:15-16). Hoeveel politici of onderwijzers zouden het publiek week na week, jaar na jaar kunnen overtuigen om naar hen te komen luisteren? Toch gaan miljoenen mensen elke week naar de kerk om predikers van het woord van God te horen.

Wijze van prediken

De rijkdom van het Woord stelt eisen aan degenen onder ons die het verkondigen. Je kunt de muziek van de hemel niet op één snaar spelen. Als God u naar een bepaald Bijbelboek of onderwerp leidt dat u boeit, breng dan uw boodschap, wat er ook gebeurt.

We raden u aan het gekozen Bijbelgedeelte zorgvuldig te onderzoeken en het meerdere keren door te lezen voordat u eraan begint, anders begint u misschien met het bouwen van een toren en komt u er na verloop van tijd achter dat u hem niet kunt afmaken. Plan uw prediking zo dat er evenwicht is. Een wijze vrouw verandert de dagelijkse menu’s en een wijze prediker plant de boodschappen: teksten uit het Oude en Nieuwe Testament, vermaningen en bemoedigingen, plichten en voorrechten, geschiedenis en profetie. Natuurlijk prediken wij altijd Christus en het Evangelie, ongeacht de tekst. Dat één prediker over de Romeinenbrief tien jaar lang kan preken, betekent niet dat iedere prediker dat ook mag doen. Spurgeon vertelde over een man die vier jaar lang over de brief aan in het Hebreeën had gepredikt. Toen hij bij Hebreeën 13:22 kwam – ‘Verdraag het woord van vermaning’ – zei Spurgeon: ‘Zij hebben geleden!’ Er zijn weinige predikers die door een boek kunnen prediken, vers voor vers en zin voor zin, en toch de boodschappen interessant kunnen houden. Tenzij we deze gaven hebben, kunnen we ons beter concentreren op het prediken van thema’s of hoofdstukken uit Gods Woord. Het is van essentieel belang dat de predikers de geestelijke behoeften van de kudde kennen en daaraan tegemoetkomen. Daarom zijn contacten met gemeenteleden en persoonlijke ontmoetingen belangrijk. Afwisseling en vitaliteit zijn een onverslaanbare combinatie voor het houden van nuttige preken.

Hoe kan in mijn spreken verbeteren?

We verbeteren onze prediking, en elke andere bediening die we doen, door onszelf en onze wandel met de Heer te verbeteren. Wees nooit tevreden met uw gehouden preek, en geloof niet alle complimenteuze dingen die mensen erover zeggen. Hoewel we de aanmoediging mogen waarderen die we ontvangen van iemand die erdoor geholpen is, mogen we nooit denken dat we verder onderzoek wel achterwege kunnen laten. Nadat hij ruim een kwart eeuw in de bediening was geweest en voor duizenden had gepredikt, zei Charles H. Spurgeon tegen zijn gemeente: ‘Ik leer nog steeds hoe ik moet preken’. De tevreden prediker zal nooit groeien. Hij zal het centrum worden van een samenleving van wederzijdse bewondering, en niet een bron van spirituele kracht. Wij verbeteren de preek door ons als prediker te verbeteren. Philip Brooks had gelijk: preken is ‘de mededeling van goddelijke waarheid door de menselijke persoonlijkheid’. God zendt mensen, geen engelen, om het Evangelie te verkondigen. ‘Er kwam een man die door God gezonden was; zijn naam was Johannes’ (Johannes 1:6). Naarmate we groeien in genade en kennis en een door de Geest geleid leven leiden, kunnen we niet anders dan onze studie verbeteren, door een goede voorbereiding. Betere christenen worden betere predikers en beter predikers zullen betere preken brengen. Wees niet bang voor vriendelijke kritiek. In de begindagen van zijn bediening ontving Spurgeon elke week een kaart van een anonieme toehoorder, waarin de man liefdevol wees op de fouten van de prediker van de vorige dag. In plaats van deze constructieve kritiek kwalijk te nemen, verwelkomde Spurgeon deze en profiteerde ervan. Ook opgenomen preken, audio of video, kunnen nuttig zijn, u kunt dan naar uzelf luisteren. Een trouwe echtgenote is ook een behulpzame criticus. Luister naar andere predikers als er kansen op jouw pad komen, niet alleen de bekende sprekers, maar ook plaatselijke predikanten die nog geen bekendheid hebben. Veel uitstekende predikers hebben opgenomen preken beschikbaar en je kunt er ook enkele op radio of televisie horen. Waarschuwing: word niet de blinde discipel van een of andere grote prediker. U moet gaan imiteren wat u hoort! U mag elke koe melken, maar maak dan wel je eigen boter!

Lees goede boeken, zelfs als je het niet helemaal eens bent met de ideeën van de auteur. Een bekende prediker las elke dag een preek en selecteerde ze uit veel verschillende predikers. Lees eerst preken voor uw eigen geestelijk voordeel en lees ze vervolgens om inzicht te krijgen in de techniek van de predikers. Imiteer niet, maar leer. Een andere predikant bekende dat hij zichzelf vaak afvroeg terwijl hij een preek voorbereidde: ‘Hoe zou Spurgeon met deze tekst omgaan? Hoe zou Alexander Whyte eraan kunnen komen? Hij noemde dit: ‘door veel vensters naar het thema kijken’. Pas op voor het promoten van homiletische hobby’s. Veel predikers houden ervan om over hun favoriete thema’s te prediken, en we weigeren nieuwe wegen in te slaan. Paulus spoorde Timotheüs aan om zichzelf volledig aan de bediening te geven en te mediteren over het woord ‘opdat iedereen uw vooruitgang mag zien’ (1Tim.4:15). Het woord dat met ‘vooruitgang’ is vertaald, betekent ‘pioniersvooruitgang’. Paulus wilde dat Timotheüs een pionier zou worden, die zich op nieuwe terreinen van het woord zou begeven en nieuwe waarheden zou vinden om die te delen. Er zit een schat aan verrijkend geestelijk voedsel in het juiste gebruik van de oorspronkelijke talen van de Bijbel. We zeggen ‘het juiste gebruik’ omdat er een verkeerde manier is om Hebreeuws en Grieks te gebruiken. Jouw mensen willen de maaltijd, niet het recept; en willen niet overdonderd worden met grammaticale regels, dat kan hun verlangen naar diepere spirituele zaken wegnemen. Laat de academicus in de studeerkamer en neem de resultaten mee naar de kansel. Er zijn tegenwoordig veel uitstekende taalkundige hulpmiddelen beschikbaar, zelfs voor de predikant die niet is opgeleid in Bijbelse talen. Leer hoe u ze kunt gebruiken en het kan niet anders dan dat u zult groeien en uw gemeente beter dienen. Als u oprecht uw prediking wilt verbeteren, zal God u daartoe de gelegenheid geven. Hij zal toelaten dat er situaties in uw leven komen die u naar het Woord en het gebed zullen drijven. Een van de beste plaatsen om dieper op Gods woord in te gaan, is in de ‘oven’ van verdrukking. Als God een boodschap wil verkondigen, bereidt hij een prediker voor. Wees die prediker!

Enkele suggesties om de preek voor te bereiden

Wees jezelf! Velen van ons geven de voorkeur aan praktische boodschappen, en wij bevelen het u van harte aan. Veel effectieve predikers waren niet altijd uitleggers van het Woord. Kopieer alstublieft niet een of andere grote prediker en mis de bediening die God voor u heeft gepland.

Plan uw prediking. Breng het grootste deel van de week niet verwoed door met het zoeken naar iets om te zeggen. Preek door een boek, of geef een reeks boodschappen over een samenhangend thema: de gebeden in de Bijbel, de gelijkenissen, de wonderen of karakterstudies. Het is verbazingwekkend hoe de Geest passages in een reeks gebruikt om tegemoet te komen aan behoeften waarvan we niet eens wisten dat ze bestonden. Wordt geen slaaf van ver van tevoren gekozen onderwerpen: als er een kritieke gebeurtenis plaatsvindt, of als God u opdraagt een andere boodschap te brengen, volg dan in elk geval de leiding van de Geest. Sterker nog, het onderbreken van een serie zal de boodschap veel belangrijker maken.

Begin vroeg met werken. Als je door een boek preekt, kun je je voorbereiding doen op een groter gedeelte dan waaruit je wilt prediken, en op die manier vooruitkomen voor de daaropvolgende weken. Begin vroeg in de week en vroeg op de dag. Geef jezelf een aantal deadlines en probeer de boodschap van zondag de vrijdagmiddag in definitieve vorm te hebben. Niets is frustrerender dan op zaterdagmiddag een week werk gedaan te krijgen.

Laat de Heer je gebruiken. Voordat u zich tot uw boeken wendt, concentreer u op Gods boek. Zoek eerst de hoofdboodschap van de passage op en noteer vervolgens de ideeën die de Geest je geeft terwijl je erover nadenkt en bidt om licht. Het voorbereiden van preken is een geestelijke ervaring. Het kan vergeleken worden met worstelen, of met het voeren van een veldslag, of zelfs met het omgaan met beproevingen. De Geest moet tot ons spreken voordat hij door ons kan spreken. Ontvang dus de boodschap van God in je eigen hart en vraag: ‘Wat betekenen deze waarheden voor mij en wat kan het voor de luisteraars betekenen?’ Blijf in contact met uw mensen. Er is geen conflict tussen pastoraat en prediking, zij vullen elkaar aan. Als pastors leren we de behoeften van onze mensen kennen; als predikers gebruiken wij het Woord om aan deze behoeften te voldoen. Vaak zult u merken dat een boodschap volledig in uw hart opkomt terwijl u in een ziekenhuiskamer bent of bij een open graf staat. De ivoren torenpredikant die twee keer per week naar beneden komt om een orakel te houden en zich vervolgens terugtrekt in zijn studeerkamer, kan over grote geleerdheid en homiletische gaven beschikken, maar hij zal niet de warmte en de persoonlijke benadering hebben die zo nodig is om effectief prediken. De preek zal de ‘glazen zee’ zijn, maar niet ‘vermengd met vuur’. ‘Binnen de voorhang’ (tijd doorbrengen met God) en ‘zonder het kamp’ (tijd doorbrengen met Gods volk) zijn twee zinnen uit de Hebreeën die het leven beschrijven van de evenwichtige minister. Blijf alert! We zijn altijd bezig met het voorbereiden van berichten, dus houd je ogen en oren open voor illustraties, ideeën en nieuwe benaderingen. Noteer de ideeën die in je opkomen, anders vergeet je ze. Houd een ‘ideeënboekje’ bij. Spurgeon vertelde over twee boeren die elkaar op de maandagochtendmarkt ontmoetten. ‘Ben je gisteren naar de kerk geweest?’ vroeg de een aan de ander. ‘Ja’ was het antwoord. ‘Nou, wat heb je gehoord?’ ‘O, hetzelfde oude ding – ding-dong, ding-dong, ding-dong, ding-dong!’ ‘Je hebt geluk’ zei zijn vriend. ‘Het enige wat wij ooit horen is din-ding-ding-ding. Uw persoonlijke groei, door studie en pastorale dienst, is de beste manier om uw mensen een evenwichtige voeding van het woord te verzekeren. 2Timotheüs 3:16 beveelt ons ‘de gehele Schrift’ aan, en Jezus zei: ‘De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat uit de mond van God komt’ (Mat.4:4). Blijf in het Woord graven en durf te pionieren op nieuw terrein, en u en uw gemeente zal groeien.

___________________________________________________________________________________________________