Het is niet gemakkelijk om een grote persoonlijkheid zoals Elisa op te volgen en toch je eigenheid te bewaren, jezelf te zijn! Het gevaar je voorganger te imiteren is dan groot. Met gevaar moest Elisa rekening houden en op welke manier hij daar mee omging kunnen we leren wanneer we zijn leven als profeet van God onderzoeken. Er is er maar Eén die wij mogen, zelfs moeten imiteren en dat is de Heer Jezus opdat we zijn gezindheid eigenmaken tot ons voordeel: ‘Christus heeft u een voorbeeld nagelaten, opdat u zijn voetstappen navolgt’ (1Petr.1:21).
Elisa had de moed om zichzelf te zijn
In Gods koninkrijk hier op aarde vind je gelovigen van allerlei aard, er is er niet één gelijk, maar allen hebben ze hetzelfde doel en verlangen, namelijk om God te dienen en het evangelie in deze wereld bekend te maken. Eenheid in verscheidenheid! Paulus beschtrijft het zo: ‘Niet vele wijzen, niet vele machtigen, niet vele aanzienlijken, maar het dwaze van de wereld heeft God uitverkoren om de wijzen te beschamen, en het zwakke van de wereld heeft God uitverkoren om het sterke te beschamen, en het onaanzienlijke van de wereld en het verachte heeft God uitverkoren, en wat niets is, om wat iets is te niet te doen’ (1Kor.1:26-28). Abraham, Isaak en Jakob waren alle drie gelovigen, maar beleden dat geloof elk op hun eigen manier. Mensen, ook gelovigen, zijn er altijd toe geneigd tot uniformiteit ten kosten van de eigen identiteit, maar daar vinden we in de Schrift niets van terug. We vinden die verscheidenheid terug in de brief aan de Romeinen, waar Paulus spreek over: ‘De één gelooft alles te mogen eten, maar wie zwak is eet alleen groenten. De één stelt de ene dag boven de andere dag, maar de andere stelt alle dagen gelijk’ (Rom.14:2, 5). Het Nieuwe Testament spreekt verder van ‘zwakken en sterken, geestelijken en ongeestelijken, kinderen en volwassenen in het geloof. Er zijn sommigen geroepen als apostelen, profeten, evangelisten, herders en leraars (Ef.4:11). De Heer Jezus spreekt in de gelijkenis van de talenten erover dat een ieder talenten kreeg ‘naar zijn eigen bekwaamheid’ (Mat.25:15). God gaat met een ierder van ons een andere weg, een eigen weg! Petrus vroeg de Heer Jezus wat er met Johannes zou gebeuren, waarop de Heer hem antwoordde: Als Ik wil dat hij blijft totdat Ik kom, wat gaat het jou aan? Volg jij mij’ (Joh.21:22).
Het is duidelijk dat Elisa anders ecteerde dan zijn vooorganger Elia en daar was niet mis mee, hij was en bleef zichzelf ook in zijn handelen voor de Heer.
Elisa was gehoorzaam aan zijn roeping
Een aantal van de de twaalf apostelen die de Heer Jezus had geroepen om bij Hem te zijn opdat Hij ze zou kunnen uitzenden om te prediken (Mark.3:14), waren vissers. Ht beroep van visser was niet gemakkelijk, je moest hard werken om tot een vangst te komen: ‘Meester, de gehele nacht door hebben wij ons ingespannen en niets gevangen’ (Luk.5:5). En aan het einde van het evangelie naar Johannes lezen we: ‘Zij gingen naar buiten stapten in het schip; en in die nacht vingen zij niets’ (Joh.21:4). Ma, Jakobus en Johannes ar niet alleen Petrus, ook Mozes, Gideon, David, Andreas waren, gelijk Elisa, aan het werk toe ze geroepen werden tot Gods dienst. Iemand die door God geroepen wordt in zijn dienst is een rentmeester van de verborgenheden van God. En de eisen voor een rentmeester zijn dat hij trouw bevonden wordt (1Kor.4:1-2). Voorbeelden van mislukte gelovigen zijn er legio en vaak doordat men de taak onderschat had. Toen Elisa geroepen werd en de mantel van Elia toegeworpen kreeg was deze druk aan het werk, liet alles achter en volgde en diende Elia (1Kon.19:19-21). Elisa was eerst een dienaar voordat hij een leider werd. ‘Niemand die zijn hand aan de ploeg slaat en achterom kijkt, is geschikt voor het koninkrijk van God’ (Luk.9:62). De apostel Paulus schrijft: ‘Terwijl ik vergeet wat achter is strek ik mij uit naar wat voor mij ligt’ (Fil.3:12). Jakobus, Johannes en Simon Petrus volgden Jezus, nadat zij de schepen op het land hadden getrokken en lieten alles achter zich (Luk.5:11). ‘Wie vader of moeder liefheeft boven Mij, is Mij niet waard; en wie zoon of dochter liefheeft boven Mij, is Mij niet waard. En wie zijn kruis niet op zich neemt en Mij navolgt, is Mij niet waard. Wie zijn leven vindt, zal het verliezen; en wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het vinden’ (Mat.10:37-39). Elisa had een rijke familie, als we in rekening brengen hoeveel dieren hij ter beschikking had, maar liet alles achter en volgde Elia.
Elisa had respect voor het verleden
Tussen de roeping en de overdracht van de taak van Elia op Elisa, lag een tijd waarover we niet ingelicht worden. Beiden vinden we weer toen ze uit Gilgal vertrokken naar Betel (2Kon.2:1). Het zal ongetwijfeld een tijd van voorbereiding zijn geweest voor Elisa want Elia’s vertrek was nabij. De profeten van Betel en Jericho waren daarvan op de hoogte en ook Elisa: ‘Toen kwamen de profeten van Betel naar Elisa en vroegen hem: Weet gij, dat de Here heden uw heer boven uw hoofd zal wegnemen? En hij antwoordde: Ook ik weet het, zwijgt stil’ (2Kon.2:3, 5). Paulus en Petrus waren ook allebei op de hoogte van de tijd van hun heengaan (2Tim.4:6; 2Petr.1:14). De route die Elisa nam was een soort gedenktocht, een terugblijk op sommige belangrijke gebeurtenissen van het volk Israël. Gilgal, waar de besnijdenis en het Pascha plaatsvond en het verbond van Sinaï werd vernieuwd. (Joz.5:1-12). Gilgal, naar de betekenis van de naam, waar de smaad van Egypte werd afgewenteld. Betel, een bekende plaats in het leven van Abraham en J akob. Betel, het huis van God. (Gen.12:8; 13:3; 28:10-22; 35:1-8). Jericho, doet ons denken aan een aantal grote gebeurtenissen (Joz.3). Waar jaren geleden het volk Israël het land binnentrok, verlaat Elia het, maar Elisa keert na Elia’s heengaan er weer naar terug. Ook wij mogen terugkijken op wat God in het verleden heeft gedaan voor ons door Christus, daarom vieren we immers regelmatig het avondmaal? Elia en Elisa hadden respect voor het verleden maar bleven daar niet in steken of iealsieerden het. Het verleden dient om on te onderwijzen en te leiden naar de dingen die voor ons liggen. Het verleden hoeft niet beter geweest te zijn, het wat zeker anders! Methodes, manier van uitdrukking geven aan het geloof zijn er veel, maar de principes zijn onveranderlijk. Methodes veranderen, principes nooit! Elisa’s openbaar optreden nam een aanvang, Elia voer op.
Elisa verlangde naar een levend geloof
Elisa moet onder de indruk geweest zijn van Elia’s geloof in God, de reden waarom hij vraagt om een dubbel deel van de geest (2Kon.2:9). Dat wil niet zeggen dat hij dat letterlijk vraagt maar Elisa doelt op het eerstgeboorterecht (Deut.21:17). De Geest kan niet worden opgedeeld, gesplitst of vermenigvuldigd. Elisa bedoeld te zeggen: ‘Elia, laat mij jouw geestelijke erfenis zijn en verleen mij het voorrecht om jouw dienst verder te zetten in de kracht van God!’ Dat is wat hij verlangde, Gods zegen op zijn leven en voor zijn toekomstige bediening. Elisa had gezien hoe krachtig God in en door het leven van Elia werkte en daarnaar verlangde hij ook; een gezond verlangen! Elia opdracht was voorbij, maar Gods werk gaat door, Elisa mocht het nu voortzetten. Ook wij zien zo nu en dan belangrijke mensen heengaan, maar Gods werk gaat door en Hij roept dan anderen om de Grote Opdracht verder te zetten. God verandert van werkers, maar elke arbeider in Gods koninkrijk moet leren in afhankelijk en onder Gods leiding door Woord en Geest zijn persoonlijke opdracht uit te werken. We dienen onze eigen behoudenis uit te werken met vrees en beven, want het is God die in u werkt, zowel het willen als het werken, om zijn welbehagen (Fil.2:12). Heeft u ook dat verlangen, zoals Elisa dat had? Vraag dan ook om een ‘dubbel’ deel van Gods Geest!
Elisa kon omgaan met tegenstand
Het begin van zijn dienst was nu niet echt bemoedigend, onmiddellijk werd hij op de proef gesteld en kwam er tegenstand! Het eerste wonder dat Elisa doet is het slechte water in de bron gezond maken. Dit doet ons denken aan Mozes die het water in Mara, door er een stuk hout in te gooien weer zoet maakte. Mocht er nog getwijfeld worden aan Elisa’s roeping als profeet van God door de profeten van Jericho, dan zou dit wonder hen gerust moeten stellen. Op weg naar Betel kwmane er spottende knapen uit de stad hem tegemoet. We mogen er niet van uitgaan dat het kleine kinderen waren, maar min of meer volwassen jongeren, mogelijk opgestookt door de manen van Betel. Zo wordt het woord voor kanap ook gebruikt voor Isaak, Jozef en Salomo. Het ‘raak mijn gezalfden niet aan, en doet mijn profeten geen kwaad’ (Ps.105:15; 1Kron.16:22), dat vandaag de dag zo vaak misbruikt wordt, is hier wel op zijn plaats. De Here God maakt zich als het ware één met de profeet Elisa, als ze Mij vervolgen zullen ze ook vervolgen (Joh.15:20) en andersom ‘Saul, Saul waarom vervolg je Mij? (Hand.9:4). Een van de aangekondigde straffen op verzet tegen de Here vermeld in het boek Leviticus spreeekt ervan: ‘Ik zal de dieren van het veld op u afsturen en die zullen u van kinderen beroven, uw vee uitroeien en u in aantal zó verminderen, dat uw wegen er verlaten bij liggen’ (Lev.26:22). Diensknechten van God werden en worden nog altijd vervolgd en dat geldt ook voor gelovigen, en veel voelen dat aan de lijve, ook vandaag! Het: ‘Allen die godvruchtig willen leven in Christus Jezus zullen vervolgd worden’ (2Tim.3:12) blijkt maar al te waar te zijn!
Elisa had de gezindheid van een dienstknecht
De gezindheid waarmee Elisa zijn taak uitoefende was er een van bezorgdheid voor het volk van God. Die gezindheid wordt vooral openbaar in de werken die hij deed; we tellen zo’n vijftien wonderen tijdens zijn leven en zelfs nog een na zijn dood. We zetten ze eens op een rijtje.
Het begon daarmee dat hij met de mantel van Elia de wateren van de Jordaan uiteen deed gaan (2Kon.2:14) gevolgd door het water van Jericho die hij gezond maakte. Het laatste deed hij misschien wel om aan de inwoners daar duidelijk te maken dat hij een profeet van God was (vgl. Joh.2:11). Op weg naar Betel kwamen de spottende knapen hem tegemoet en begonnen hem belachelijk te maken, die Elisa vervloekte waarop twee berinnen een groot aantal verscheurden (2Kon.2:23-25). Op vraag van een van de vrouwen van de profeten zorgde hij ervoor dat ze over meer dan voldoende olie konden beschikken voor de verkoop zodat ze in haar levensonderhoud kon voorzien en de schulden betalen (2Kon.4:1-8). De Sunamitische vrouw kreeg naar Elisa’s belofte een zoon, maar die stierf vrij onverwacht, maar Elisa greep in en wekte hem weer tot leven ‘2Kon.4:8-37). De moes die de profeten tot voedsel diende was niet te eten, maar na interventie van Elis was ‘de dood uit de pot’! (2Kon.4:38-41). Daarna het wonder van de spijziging van de honderd (2Kon.4:42-44). De genezing van Naäman de legeroverste van Aram is heel bekend; een melaatse die genezen werd door tussenkomst van een onbekend meisje (2Kon.5:1-14). Vervolgens de drijvende bijl, waarvan het ijzer in het water viel en die Elisa weer deed boven komen (2Kon.6:1-7). Bekend is ook de geschiedenis en het optreden van Elisa in de oorlog tegen de de koning van Aram (2Kon.6:8-23). Elisa trad ddarna op in de belegering van de Samaria waar op wonderlijke wijze de vijanden, vanwege het geluid van een grote legermacht, waren gevlucht. Door hun vlucht kwam er een overvloed aan voedsel vrij. (2Kon.7:1-19). Elia zorgde er voor dat koning Joas de Arameeërs drie zou verslan (2Kon.13:14:19). Het meest opvallende wonder is wel dat een dode, die in het graf van Elisa werd gegooid en met diens gebeente in aanraking kwam, weet tot leven werd gewekt (2Kon.13:20-21).
Hiermee besluiten we de daden vande profeet Elisa waarui we mogen besluiten dat hij oog had voor de noden van de mensen om hem heen. Daardoor is Elisa een type van de Heer Jezus die ook met ontferming bewogen met de mensen, die rondliepen als schapen zonder herder (Mat.)
