Kerkgeschiedenis – Personen

George Whitefield – De Opwekking in Amerika

Inleiding

De metgezel van John Wesley was George Whitefield, die in 1714 in Gloucester was geboren. Zijn leven bracht hem in nauw contact met de grote Engelse opwekkingsprediker, en dat was hijzelf ook; toch waren beide mannen heel verschillend. Whitefield maakte een radicale bekering mee toen hij nog maar tweeëntwintig jaar oud was nadat hij, evenals de Wesleys, God op alle mogelijke manieren die de Kerk aangaf, had gezocht. Op krachtige wijze begon hij als geordend predikant van de kansels te prediken: de zonde noemde hij bij de naam en ook wees hij valse kerkelijke leerstellingen, zoals de wedergeboorte door de doop, op bijbelse gronden af. Dat had het bekende tweevoudige effect: de mensen stroomden naar hem toe en velen werden krachtdadig bekeerd, maar de theologen moesten er niets van hebben, zodat de kerken hun kansels voor hem sloten. Hoewel Whitefield evenals Wesley Anglicaan was, betekende de Kerk niet alles voor hem, zodat hij volkomen vrij was om overal waar God hem de deuren opende, het Evangelie van de verlossing te prediken. Dat bracht hem ook in Bristol, waar zijn weg die van de Wesleys zou kruisen. Voor een grote menigte predikte hij daar “Over de menselijke natuur en de noodzaak van onze wedergeboorte in Christus Jezus”. Behalve voor grote menigten sprak hij ook voor kleine huisgemeenschappen, door van huis tot huis te gaan en overal waar men hem binnenliet de Schrift uit te leggen. Na voor een groep arme mijnwerkers gesproken te hebben, vertelde hij eens: Toen ik bemerkte dat de kansels mij ontzegd worden terwijl de arme mijnwerkers op het punt staan verloren te gaan door gebrek aan kennis, ging ik naar hen toe en predikte vanaf een heuvel voor tweehonderd van hen. Ik dank God dat het ijs nu gebroken is en ik mijn arbeidsveld gevonden heb… Het leek wel op de dienst van mijn Schepper die een berg als preekstoel had en de hemelen als zijn klankbord en die, toen het Evangelie door de joden verworpen werd, zijn dienaren uitzond om te gaan naar de heggen en de steggen. Hoewel Wesley Arminiaan was en Whitefield Calvinist, schaadde dat de persoonlijke vriendschap tussen de beide evangelisten nooit, en God gebruikte beide mannen om de verlorenen tot de Goede Herder te brengen. Whitefield was welbespraakt, vurig van geest en dikwijls sprak hij zó beeldend dat de mensen als het ware de tonelen waarover hij sprak voor zich zagen. Soms brak hij zelf in geween uit als hij zag hoe groot de nood was van de zielen onder zijn gehoor. Maar God deed de wegen van beide evangelisten uiteengaan, en wel in geografische zin, wat ook de reden is voor deze afzonderlijke paragraaf. Whitefield werd namelijk niet alleen gebruikt voor een opwekking in Engeland, maar was ook Gods instrument voor een grote opwekking in Amerika: “ The Great Awakening”. In totaal bezocht hij zesmaal de Verenigde Staten, waar hij in 1770 stierf. Deze “Great Awakening” in Amerika heeft een geweldig en dubbel effect gehad. De Geest van God bezocht de Staten aan de Oostkust zodat in Nieuw-Engeland en het berggebied van de Alleghenies hele dalen geestelijk in vuur en vlam raakten door middel van een geweldige overtuiging van een heilig God en de zondige mens. Als gevolg daarvan zochten tal van dorpen en steden verlichting van hun zondelast die hen werd verkondigd door mannen die in de kracht van de Heilige Geest Christus als Heiland en Heer predikten, net zoals dit in Engeland werd gedaan. Whitefield fungeerde daarbij als “brug” tussen de beide landen en onderhield een levenslange vriendschap met jonathan Edwards, die in het bijzonder Gods werktuig voor Amerika was. “Honderdduizenden mensen werden gered en aan de kerk toegevoegd, en dat ging jarenlang dag aan dag door”, zo luidt een van de verslagen uit die tijd. Ook in sociaal opzicht was de invloed van Revival en Awakening zeer groot. Over Amerika vertelt jonathan Edwards dat dit machtige werk van God hem doet denken aan “de dageraad, of tenminste het voorspel, van dat glorierijke werk van God dat zoals de Schrift ons voorhoudt tenslotte zal leiden tot de vernieuwing van de wereld der mensen”. Hier zien we een vreemde conclusie waarbij het machtige werk van Gods Geest om zondaren te behouden wordt uitgelegd als een prelude tot het “Duizendjarig Rijk”. Deze gedachte is op zich vreemd aan de periode van “ Filadelfia”, zoals we in de volgende sectie zullen zien, en is mede de aanleiding geweest voor de “big American dream” die komen zou. Het is dezelfde geest van profetie die ook Martin Luther King in Alabama zijn droom deed dromen, een geest van verlangen die de bergtoppen van het Vrederijk al schouwt, maar voorbijgaat aan de “tekenen der tijden” die ons moeten voorbereiden op andere gebeurtenissen die volgens de Schrift nog eerst moeten passeren.

____________________________________________________________________________________________