Dogmatiek

De Heilige Geest

Verleden, heden en toekomst

Deel 2

Voorwoord

Het zijn niet alleen de ongelovigen die niet goed weten wat ze aan moeten met Pinksteren. Kerst begrijpt men nog, Pasen wordt al moeilijker maar Pinksteren is voor velen een vraagteken. Dat gebrek aan kennis over de Persoon en het werk van de Heilige Geest blijkt tijdens gesprekken en/of Bijbelstudies echter ook bij gelovigen te bestaan. Dat komt bijvoorbeeld naar voren wanneer de veelvoorkomende vraag gesteld wordt: ‘Als de Gemeente opgenomen wordt en daardoor ook de Heilige Geest, hoe kunnen er dan nog mensen in de Grote Verdrukking tot bekering komen?’ Deze vraag geeft al aan dat er geen goed inzicht is over de Persoon en het werk van de Heilige Geest. In dit artikel zal ik proberen wat meer licht op dit onderwerp te werpen.

Inleiding

We beginnen met de vaststelling dat we vier onderverdelingen in het onderwijs van de Heilige Geest kunnen onderscheiden, afhankelijk van de tijdsperiode waarin ze voorkomen. We kunnen dan ook een voortschrijdende openbaring van de Heilige Geest opmerken in het Oude en Nieuwe Testament.

(1) De Heilige Geest in het verleden

De Heilige Geest in het Oude Testament kenmerkt zich door soevereiniteit, zoals we dat kunnen opmerken in de eerste verzen van Genesis. ‘In den beginne schiep God de hemel en de aarde. De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op de vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren’. Door deze karakterisering van soevereiniteit wordt een zeer breed scala aan activiteiten aangegeven. De Heilige Geest was er dus al voordat Deze werd uitgestort zoals we dat in Handelingen 2 beschreven vinden. In het Oude Testament gaf de Geest mannen en vrouwen de kracht om Gods wil te doen. Tijdens het oudtestamentische tijdperk zou de Geest van God echter op mensen komen en die ook weer kunnen verlaten. Gods Geest vertrok van koning Saul (1Sam.16:14, 18:12) en David, toen hij zijn zonde beleed, vroeg hij dat de Geest niet van hem zou worden weggenomen (Ps.51:11). Neem bijvoorbeeld Jozef die door de Geest farao’s droom verklaarde waarop deze verklaarde: ‘Zouden wij ooit iemand kunnen vinden als deze man, in wie de Geest van God is?’ (Gen.41:38). De Geest maakt ook mensen bekwaam voor het uitvoeren van een bepaalde taak, zoals Bezaleël, de zoon van Uri, de zoon van Hur, uit de stam Juda. ‘Ik heb hem vervuld met de Geest van God, met wijsheid, inzicht, kennis en allerlei vakmanschap’ zo zegt de Heer (Ex.31:2). En bij Mozes en de zeventig oudsten: ‘Dan zal Ik neerdalen en daar met u spreken. En van de Geest Die op u is, zal Ik een deel afzonderen en op hen leggen. Zij zullen samen met u de last van dit volk dragen, zodat u die niet zelf alleen hoeft te dragen’ (Num.11:17). En verder denken we maar aan Saul, Simson en David. Van de laatste lezen we in het boek Handelingen dat Gods Geest door hem sprak: ‘Heer, U bent het die gemaakt hebt de hemel en de aarde en de zee en alles wat daarin is; die door de Heilige Geest bij monde van onze vader David, uw knecht hebt gezegd…’ (1:16; 4:25). De Heilige Geest was dus vanaf het begin van de schepping al aanwezig en werkzaam, zoals we in bovenstaande voorbeelden hebben gezien. Met Pinksteren echter werd de Heilige Geest uitgestort en werd Hij aan Gods volk gegeven om voor altijd bij hen te blijven.

(2) De Heilige Geest in Jezus’ tijd

Tijdens Christus dagen in het vlees vanwege zijn bediening voor het volk Israël wordt de Heilige Geest gekenmerkt als progressief en kunnen we de activiteiten van de Geest in deze periode terecht zo beschrijven, omdat Hij toen samenwerkte met en door Christus. Zo ontving de Heer Jezus de Heilige Geest, was vol van de Heilige Geest, werd door de Heilige Geest geleid en keerde na de verzoeking in de woestijn in de kracht van de Geest terug (Luk.3:21; 41,14). De Heer Jezus dreef door de Geest van God de demonen uit, als bewijs dat het koninkrijk van God tot hen was gekomen’ (Mat.12:28). Hij was door God gezalfd om het evangelie van het koninkrijk te verkondigen (Luk.4:18; Hand.10:38) met de daarbij behorende tekenen. Maar zolang de Heer Jezus nog op aarde was woonde de Heilige Geest nog niet op aarde, dat werd pas werkelijkheid ná Zijn opstanding en hemelvaart zoals we in hierna zullen zien.

(3) De Heilige Geest in het heden

In de huidige tijd woont en dient de Heilige Geest in de Gemeente en in de gelovigen. De Heilige Geest verbleef permanent in deze wereld vanaf de Pinksterdag en werd woonachtig in de Gemeente, die werd tot een woonplaats van God in de Geest’ (Ef.2:22). Hij begon de Gemeente te vormen, door ‘allen door één Geest tot één Lichaam samen te brengen’ (1Kor.12:13) en vervulde vervolgens iedereen die was voorbereid op die zegen.

De blijvende aanwezigheid van de Heilige Geest op aarde

Hier stuiten we op het grote fundamenteel verschil tussen de Heilige Geest in het Oude Testament en het Nieuwe Testament, of moeten we zeggen vóór en ná Christus? De Heilige Geest was er dus al voordat Deze werd uitgestort zoals we dat in Handelingen 2 beschreven vinden. We geloven immers in het Bijbels onderwijs van een drie-enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest? In het Oude Testament gaf de Geest mannen en vrouwen de kracht om Gods wil te doen, zoals Hij dat ook doet in het Nieuwe testament. Tijdens het oudtestamentische tijdperk zou de Geest van God echter tijdelijk op mensen komen en weer verlaten. Gods Geest vertrok van koning Saul (1Sam.16:14, 18:12) en David, toen hij zijn zonde beleed, vroeg hij dat de Geest niet van hem zou worden weggenomen (Ps.51:11). Toen de Heilige Geest met Pinksteren werd gegeven, werd Hij aan Gods volk gegeven om voor altijd bij hen te blijven. De Geest is aan de gelovige als een onderpand gegeven van de erfenis, tot de verlossing van de verkregen bezitting, tot lof van zijn heerlijkheid’ (Ef.1:14).

De komst van de Heilige Geest aangekondigd

De komst van de Heilige Geest werd door de Heer Jezus aldus aangekondigd: ‘Wie in Mij gelooft, zoals de Schrift zegt: Stromen van levend water zullen uit zijn binnenste vloeien. Dit nu zei Hij van de Geest, die zij die in Hem geloven, zouden ontvangen; want de Geest was er nog niet, omdat Jezus nog niet was verheerlijkt’ (Joh.7:39). Dit wordt nog eens door de Heer later nog eens bevestigd, wanneer Hij tegen de discipelen zegt: ‘Maar Ik zeg u de waarheid: het is nuttig voor u dat Ik wegga; want als Ik niet wegga, zal de Voorspraak niet tot U komen; maar als Ik heenga, zal Ik Hem tot u zenden (Joh.16:7).

De belofte van de blijvende aanwezigheid van de Heilige Geest

De Heilige Geest zou niet alleen komen maar ook blijvend aanwezig zijn, zoals we mogen vernemen uit de woorden van de Heer Jezus. ‘En Ik zal de Vader vragen en Hij zal u een andere Voorspraak geven, opdat Die met u zal zijn tot in eeuwigheid: de geest van de waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, omdat zij Hem niet aanschouwt en Hem niet kent; u kent Hem, omdat Hij bij u blijft en in u zal zijn’ (Joh.14:15-17).

De Heilige Geest komt wonen in de Gemeente en de gelovige

(1) In de Gemeente. De Geest is woning komen maken in de Gemeente dat tot een ‘heilige tempel een woonplaats van de God in de geest is’ (Ef.2:21-22). Het is een ‘geestelijk huis’ waarin een heilig priesterdom geestelijke offeranden offeren (1Petr.2:5). Paulus maakt de gelovigen in Korinthe duidelijk dat zij als Gemeente, de optelsom van de daar aanwezige gelovigen, ‘de tempel van God zijn en dat de Geest van God in hen, dat is de Gemeente, woont’ (1Kor.3:16; vgl. 2Kor.6:16;).

(2) In de gelovige. Maar de Geest woont niet alleen in de Gemeente als collectief, maar ook in de individuele gelovige, zoals geschreven staat: ‘Of weet u niet, dat uw lichaam de tempel is van de heilige geest die in u is, die u van God hebt, en dat u niet van uzelf bent. Want u bent voor een prijs gekocht, verheerlijkt dan God in uw lichaam’ (1Kor.6:19).

Bedieningen of werkingen van de heilige Geest

Zeven verschillende bedieningen van de Geest in de huidige bedeling kunnen we opmerken: (1) De Heilige Geest is de weerhouder (2Thes.2:7), (2) Hij overtuigd (Joh.16:8), (3) de wedergeboorte komt tot stand door de Heilige Geest (Joh.3:5), (4) inwoning en zalving van de Heilige Geest (1Joh.2:27), (5) door de Heilige geest zijn wij tot één Lichaam gedoopt (1Kor.12:13), (6) we zijn verzegeld met de Heilige Geest (Ef.1:13), en kunnen (7) vervuld worden met de Heilige Geest (Ef.5:18).

(4) De Heilige Geest in de toekomst

Het tijdperk van het koninkrijk van Christus. Het werk en de aanwezigheid van de Heilige Geest zal gekenmerkt worden door een wijdverbreid getuigenis over de hele aarde. ‘Daarna zal het geschieden, dat Ik mijn Geest zal uitstorten op al wat leeft en uw zonen en uw dochters zullen profeteren; uw ouden zullen dromen dromen; uw jongelingen zullen gezichten zien. Ook op de dienstknechten en op de dienstmaagden zal Ik in die dagen mijn Geest uitstorten’ (Jl.2:28-29; Hand.2:16-21). Te noemen valt ook nog Zach.12:10 – ‘Ik zal over het huis van David en over de inwoners van Jeruzalem uitgieten de Geest der genade en der gebeden; zij zullen hem aanschouwen, die zij doorstoken hebben, en over hem een rouwklacht aanheffen als de rouwklacht over een enig kind, ja, zij zullen over hem bitter leed dragen als het leed om een eerstgeborene’. Over het teruggekeerd volk Israël naar het land spreekt Ezechiël met de volgende woorden: ‘Ik zal u weghalen uit de volken en u bijeen vergaderen uit alle landen, en Ik zal u brengen naar uw eigen land; Ik zal rein water over u sprengen, en gij zult rein worden; van al uw onreinheden en van al uw afgoden zal Ik u reinigen; Een nieuw hart zal Ik u geven en een nieuwe geest in uw binnenste; het hart van steen zal Ik uit uw lichaam verwijderen en Ik zal u een hart van vlees geven. Mijn Geest zal Ik in uw binnenste geven en maken, dat gij naar mijn inzettingen wandelt en naarstig mijn verordeningen onderhoudt. Gij zult wonen in het land dat Ik uw vaderen gegeven heb; gij zult Mij tot een volk zijn en Ik zal u tot een God zijn’ (36:24-28). Hoe het ook mag zijn er zal een geweldige nooit eerder gezien manifestatie komen van de Heilige Geest in de toekomst op aarde!

(5) De Heilige Geest in ons leven (Praktische toegepast)

Wat hebben we aan al die theoretische kennis als het geen ‘handen en voeten’ krijgt in het leven van een gelovige? Veel gelovigen zijn onbekend met het feit dat de Heilige Geest in hen woning is komen maken toen ze tot geloof kwamen (Hand.2:38; vgl. 19:2). We hebben als vastgesteld dat ‘het lichaam van de gelovige de tempel is van de Heilige Geest die in u is, die u van God hebt, en dat u niet van uzelf bent? Want u bent voor een prijs gekocht; verheerlijkt dan God in uw lichaam! (1Kor.6:19-20). Dus dat is wel degelijk iets om rekening mee te houden, want we worden opgeroepen om God te verheerlijken! De inwonende Heilige Geest is de bron waardoor we de kracht krijgen om God te dienen en van de Heer Jezus te getuigen (Hand.1:8; Fil.4:13). Door die Geest mogen we als gelovige vervuld en geleid worden (Ef.5:18) waarbij Gods Woord een lamp voor onze voet en een licht op ons pad (Ps.119:105). De Heilige Geest zal ons in staat stellen Gods Woord te verstaan, Hij zal ons in de hele waarheid leiden (Joh.14:26; 16:12-15). Over de Heilige Geest in ons leven is nog veel meer te zeggen maar ik wil afsluiten met de woorden: ‘Als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen’ (Gal.5:25).

______________________________________________________________________________________________________________________________