Of we nu spreken van heilig, heilige of heiligheid, alle drie woorden hebben dezelfde grondvorm. Geen enkele verklaring van heiligheid is compleet, als niet alle plaatsen waar deze woorden vermeld worden, mee in rekening genomen worden.
Iets mag ‘heilig’ genoemd worden als het in relatie tot God staat, bijvoorbeeld ‘een heilige plaats’ of ‘het heilige der heiligen’. Iets kan ook heilig genoemd worden als het in een praktische relatie is met God of een goddelijke bestemming heeft, bijvoorbeeld een ‘heilige natie’ of ‘heilige broeders’.
Hen die die in gemeenschap met God willen leven worden ertoe aangezet in hun leven heilig te zijn. Heilig wil in dit verband dan zeggen: afgezonderd of afgescheiden. Afgezonderd voor en tot God, en gescheiden van de zonde. Omdat de Schepper heilig is in Zichzelf, gescheiden van alle kwaad (Ps.22:4; 1Joh.1:5; Jak.1:17), is er de noodzaak om heilig te zijn – eenvoudig omdat Hij ook heilig is – van toepassing voor de hele schepping.
1e. God is heilig (Ps.99; Jes.6:2-3; Hab.1:13; 1Joh.1:5).
2e. Omdat er mensen of dingen zijn die door God apart gezet of geheiligd zijn, zijn deze heilig, zoals in Hebreeën 3:1 waar gesproken wordt van ‘heilige broeders’.
3e. Sommige engelen zijn heilig, gescheiden van kwaad. ‘Wanneer de Zoon des mensen komen zal in Zijn heerlijkheid en al de heilige engelen met Hem, dan zal Hij zitten op de troon van Zijn heerlijkheid’ (Mat.25:31 – HSV).
De tekst ‘Want Ik ben de Here, uw God; heiligt u en weest heilig’ (Lev.11:44; 1Petr.1:16) doet een beroep op de mens en schepping, om gelijk aan hun Schepper te zijn. Deze verplichting is bindend voor alle geschapen wezens. Wanneer iemand het evangelie heeft aanvaard en daardoor een gelovige is geworden, waardoor hij of zij in gemeenschap met Christus is gekomen, ontstaat er een nieuwe grotere verantwoordelijkheid, namelijk om te wandelen in waardigheid en overeenkomstig met het evangelie. Dat wil zeggen dat ‘wij moeten zijn, zoals Hij in deze wereld was! ‘Hierin is de liefde bij ons volmaakt geworden, opdat wij vrijmoedigheid mogen hebben op de dag van het oordeel want zoals Hij is, zijn ook wij in deze wereld’ (1Joh.4:17).
De heiligheid van de mens is onderworpen volgens op een drievoudige manier:
1e. Positioneel, met betrekking tot de positie die je inneemt (Luk.1:70; Hand.20:32; 1Kor.1:2, 6:11; Ef.4:24; Heb.3:1, 10:10,14).
2e. Proefondervindelijk of feitelijk (Rom.6:1-23).
3e. Ultiem of allerlaatst (Rom.8:29; Ef.5:27; 1Joh.3:1-3)
