'In hoofdzaken eenheid, in bijzaken verdraagzaamheid en in alles de liefde'
En dit niet alleen, maar wij roemen ook in de verdrukkingen, omdat wij weten dat de verdrukking volharding teweegbrengt, en de volharding ondervinding en de ondervinding hoop.
Dood bij aankomst? Waarom Egypte en Jordanië publiekelijk het idee van Trump weigeren om Gazanen over te brengen. Beide regimes maken zich zorgen over hun stabiliteit
Hanan Listsjinski | Gepubliceerd: 4 februari 2025
Opnieuw dreigt de Amerikaanse president Donald Trump schijnbaar onveranderlijke pijlers van het Midden-Oostenbeleid met een vingerbeweging te verbrijzelen. Deze keer probeert hij in praktijk te brengen wat overal ter wereld kan worden waargenomen: een burgerbevolking die wordt geëvacueerd uit een oorlogsgebied. Het “radicale idee” van Trump is om Palestijnen uit de Gazastrook te verplaatsen naar de naburige Arabische landen, die in grote lijnen hun cultuur en taal delen, en nooit moe worden hen publiekelijk te steunen.
Gazanen kunnen naar Egypte of Jordanië worden gebracht, tijdelijk of permanent, terwijl de “slooplocatie” die Gaza is, wordt “opgeruimd”, zoals de president het uitdrukte.
Het principe dat Palestijnen onder geen enkele omstandigheid uit hun huizen mogen worden verdreven, is echter een van de meest hartstochtelijke overtuigingen in de regio en een centrale pijler van de “Palestijnse zaak”. Op dit moment kunnen we er niet zeker van zijn of Trump zich bewust was van het belang van deze kwestie toen hij voor het eerst zijn ogenschijnlijk in eerste instantie terloopse verklaringen aflegde.
Het explosieve potentieel van het bespreken van deze kwestie werd benadrukt toen Egypte, Jordanië, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, de Palestijnse Autoriteit (allemaal bondgenoten van de VS) en de Arabische Liga zich verenigden om zich tegen Trump te verzetten in een zeldzame show van eenheid.
De plannen van Trump “bedreigen de stabiliteit van de regio, dreigen het conflict uit te breiden en ondermijnen de vooruitzichten op vrede en coëxistentie tussen de volkeren”, verklaarden ze.
“Wij bevestigen onze afwijzing van [elke poging] om de onvervreemdbare rechten van de Palestijnen in gevaar te brengen, hetzij door [Joodse] nederzettingenactiviteiten, of uitzettingen of annexatie van land, hetzij door het land te ontruimen van zijn eigenaren… in welke vorm of onder welke omstandigheden of rechtvaardiging dan ook”, aldus de gezamenlijke verklaring.
Desondanks heeft Trump sindsdien herhaaldelijk verdubbeld en erop aangedrongen dat de Egyptische president Abdel Fattah el-Sisi en de Jordaanse koning Abdullah II, die Trump deze maand zullen bezoeken, uiteindelijk tot zijn idee zullen komen.
Ondanks de vele, verontwaardigde reacties, bespraken noch officiële verklaringen, noch de talrijke hoofdartikelen en opiniestukken in de Arabische media het idee op zijn merites.
Bijna niemand ging in op het feit dat de wederopbouw van Gaza waarschijnlijk minstens tien jaar zal duren, of bood alternatieve ideeën aan over wat te doen met de 2 miljoen Palestijnen die te midden van ruïnes leven. In plaats daarvan werden de tien jaar oude mantra’s van de “Palestijnse zaak” overal herhaald.
El-Sisi zei dat het voorstel “een onrecht is waar we niet aan kunnen deelnemen”. De Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken Ayman a-Safadi verklaarde dat “Palestina voor de Palestijnen is en Jordanië voor de Jordaniërs”, en beweerde dat Jordanië zich bleef verzetten tegen de “verplaatsing” van de Palestijnen.
Echter, onder de ongeïnspireerde herhaling van mantra’s die Trump binnenkort lijkt af te schaffen, hebben zowel Egypte als Jordanië substantiële argumenten om zich te verzetten tegen de toestroom van Palestijnen, die ze meestal niet in het openbaar bespreken.
Egypte
Twee weken na de invasie van Hamas klaagde de Egyptische president el-Sisi dat de militaire acties van Israël in Gaza een poging waren “om burgerbewoners te dwingen hun toevlucht te zoeken en naar Egypte te migreren”.
Nadat hij had herhaald dat de verdrijving van Palestijnen van hun land de Palestijnse kwestie niet zou oplossen, merkte hij in een zeldzame bekentenis ook op dat dit “ten koste zou gaan van de landen in de regio”.
Als de inwoners van Gaza gedwongen zouden worden om over de Egyptische grens naar het Sinaï-schiereiland te vluchten, zouden ze Israël zeker van daaruit aanvallen, waardoor de vrede met Israël in gevaar zou komen, betoogde el-Sisi.
In deze zeldzame publieke commentaren liet el-Sisi een glimp opvangen van zijn (en andere leiders) ware reden om zich te verzetten tegen de toetreding van Palestijnen: het gevaar voor de stabiliteit van zijn militaire regime.
Hoewel hij al dan niet gelooft in de noodzaak van een tweestatenoplossing voor de “Palestijnse kwestie”, is el-Sisi er blijkbaar van overtuigd dat zijn bevolking “met miljoenen zou protesteren” en dat de inwoners van Gaza de strategisch belangrijke vrede met Israël in gevaar zouden brengen.
Bovendien zou een toestroom van duizenden door Hamas geïndoctrineerde islamisten de islamitische vijanden van het regime van el-Sisi energie geven. Hamas kwam voort uit een lokale tak van de Egyptische Moslimbroederschap, een van de vroegste en meest invloedrijke islamistische groepen.
De Broederschap heeft de militaire heersers van Egypte altijd bedreigd. In 1981 vermoordde een splintergroep van de Broederschap president Anwar Sadat omdat hij vrede had gesloten met Israël. Vervolgens, na de val van het regime van Muhammad Hosni Mubarak, won de Broederschap de Egyptische verkiezingen in 2012.
Een jaar later wierp el-Sisi de regering van de Broederschap omver en verpletterde de beweging – maar hij is niet van plan een toestroom van duizenden Gazanen toe te staan die van jongs af aan zijn opgevoed met een vast dieet van islamisme in Hamas-stijl.
Jordanië
Israëls buurland in het oosten, het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië, heeft een lange en gespannen relatie met de ‘Palestijnse zaak’.
De Hasjemitische koninklijke familie werd door de Britten in Jordanië geïnstalleerd nadat het van het Arabische schiereiland was verdreven. Tot op de dag van vandaag regeert de familie over een bevolking waarvan meer dan de helft zich als Palestijns identificeert en wiens loyaliteit de koning niet volledig kan vertrouwen.
Al in 1951 werd koning Abdullah I vermoord in de al-Aqsa-moskee in Jeruzalem, die toen nog in Jordaanse handen was. Koning Abdullah I werd gezien als iemand die te coöperatief was met Israël. In de daaropvolgende decennia vestigde de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) zich in Jordanië en groeide zo zelfverzekerd dat het in 1970 probeerde de koning omver te werpen.
Tijdens de gebeurtenissen van “Zwarte September” onderdrukten Jordaanse troepen de opstand met geweld en verdreven duizenden Palestijnen, waarbij de PLO naar Beiroet, Libanon vluchtte.
Pas in 1988 deed de Jordaanse koning officieel afstand van zijn aanspraken op Judea en Samaria, die in 1967 aan Israël verloren waren gegaan, en onderschreef hij in feite de “Palestijnse zaak” en zijn eis voor een Palestijnse staat in Judea, Samaria en de Gazastrook.
De Jordaanse koningen hebben sindsdien een beleid van publieke steun aan de Palestijnen gevoerd, terwijl ze achter de schermen nauw samenwerken met Israël.
Desondanks staat de koning voortdurend onder druk van zijn volk en het grotendeels symbolische parlement om “meer te doen” tegen Israël, bijvoorbeeld door het vredesverdrag dat in 1994 werd ondertekend op te zeggen.
Trump probeert mogelijk concessies af te dwingen
Zowel in Egypte als in Jordanië zou een toestroom van duizenden potentieel geradicaliseerde Palestijnen in het land een onmiddellijk gevaar vormen voor het heersende regime.
Om deze reden blijft het, wat de publieke verklaringen ook mogen zijn, hoogst onwaarschijnlijk dat Egypte of Jordanië enige overbrenging van Palestijnen naar hun grondgebied zullen toestaan.
Hoewel Trump onlangs herhaaldelijk andere landen heeft geïntimideerd om aan zijn eisen te voldoen, zijn zijn opmerkingen over deze kwestie tot nu toe niet confronterend geweest.
Van Trump is bekend dat hij controversiële uitspraken gebruikt als “proefballonnen” om te zien wat er mogelijk kan worden gewonnen, voordat hij zich richt op zijn ware eisen.
Hij kan daarom van plan zijn om publieke druk uit te oefenen op Jordanië en Egypte om hen te dwingen tot andere concessies, bijvoorbeeld monetaire of militaire bijdragen die moeten worden gebruikt voor de “day after”-plannen in de Gazastrook.
Hanan Listsjinski
Hanan Lischinsky heeft een masterdiploma in Midden-Oosten en Israëlstudies van de Universiteit van Heidelberg in Duitsland, waar hij een deel van zijn kindertijd en jeugd doorbracht. Hij voltooide de middelbare school in Jeruzalem en diende in het inlichtingenkorps van de IDF. Hanan en zijn vrouw wonen in de buurt van Jeruzalem en hij trad in augustus 2023 in dienst bij ALL ISRAEL NEWS.