Dogmatiek

De maagdelijke verwekking van Jezus

Deel 3

Inleiding

Je kunt je afvragen of het wel zo belangrijk is om aan de maagdelijke verwekking van de Heer Jezus aandacht te schenken; wat maakt dat nu uit? Wel, dat heeft alles te maken met Jezus’ pre-existentie, godheid, vleeswording en zondeloosheid, en als we één ‘schakel’ daaruit weglaten, komt het onderwijs over goddelijkheid van de Heer Jezus sterk onder druk te staan. Let wel: het gaat in dit artikel niet over Jezus’ maagdelijke geboorte – Hij is geboren uit de maagd Maria – maar over de maagdelijke verwekking! Die verwarring van verwekking en geboorte zien we duidelijk aan het licht komen doordat de Katholieke leer over die twee onderwerpen, niet alleen ernstig afwijkt van het onderwijs van de Schrift en steunt op de Traditie die daardoor boven de Schrift gesteld wordt, maar ook er iets anders mee bedoeld! In het kort komt het hierop neer: De maagdelijke geboorte van Jezus Christus is de Rooms-katholieke opvatting dat Jezus bij Maria is verwekt zonder toedoen van een man, tot zover akkoord, maar daar blijft het niet bij want zowel de Rooms-Katholieke Kerk als de oosters-orthodoxe kerken heeft de maagdelijkheid van Maria ook betrekking op haar leven na de bevalling. Men verwart de maagdelijke geboorte vaak met de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Verwarrend is ook dat wanneer men spreekt over de Onbevlekte Ontvangenis het niet gaat over de Heer Jezus maar over Maria! De Onbevlekte Ontvangenis van Maria is een dogma van de Rooms Katholieke Kerk dat leert dat Maria verwekt werd en ter wereld kwam zonder met de erfzonde te zijn bevlekt. Zij werd met een onbevlekte ziel ontvangen in de schoot van haar moeder, volgens de traditie Anna. Op haar ziel werd door God reeds tevoren de zuiverende werking van de toekomstige verlossing door haar Zoon Jezus Christus toegepast. Volgens de katholieke geloofsleer bracht de bijzondere uitverkiezing van Maria met zich mee dat zij de enige mens in heel de geschiedenis is wier ziel nooit met enige zonde bevlekt geweest is, zelfs niet met de erfzonde. In de Bijbel vinden we niets wat die leer van de Rooms Katholieke kerk kan ondersteunen en verwerpen we het. Sola Scriptura!

Om terug te komen op ons onderwerp, de maagdelijke verwekking van Jezus, Gregorius van Nazianze (329-389) heeft het zo onder woorden gebracht: ‘Hij werd geboren – maar Hij was verwekt; Hij werd geboren uit een vrouw – maar zij was maagd. Het eerste is menselijk, het tweede goddelijk. In zijn menselijke natuur had Hij geen vader, maar ook is zijn goddelijke natuur geen moeder.’ In de Bijbel lezen we meerdere keren dat een onvruchtbare vrouw door ingrijpen van God toch kinderen hebben gekregen. Dat ‘ingrijpen’ van God gebeurde echter, geheel anders dan bij Maria, gewoon door gemeenschap van man en vrouw. Bekende voorbeelden zijn: Abraham en Sara, Hanna en in het Nieuwe Testament Elisabeth. Bij Maria was dat totaal anders zij was niet onvruchtbaar! Ook is zij geen moeder geworden door tussenkomst van een man maar de Heilige Geest heeft die ‘rol’ overgenomen! Maria zelf zegt: ‘Hoe zal dit zijn, daar ik geen gemeenschap heb met een man?’ (Luk.1:34; Mat.1:25).

De verwekking was bovennatuurlijk, maar Jezus’ geboorte niet, dat is gegaan volgens de normale natuurlijk gang van zaken.

De aankondiging van de maagdelijke verwekking en geboorte vinden we al vermeld in het Oude Testament: ‘Zie, de jonkvrouw zal zwanger worden en een zoon baren; en zij zal hem de naam Immanuël geven’ (Jes.7:14) en ook de plaats waar de geboorte zou plaatsvinden, Bethlehem (Mi.5:1). Het zou een jongen zijn – ‘een zoon baren – en zijn naam zou Immanuël zijn: God met ons’!

‘De geboorte van Jezus Christus nu gebeurde zo: Toen zijn moeder Maria met Jozef ondertrouwd was, bleek zij, voordat zij waren samengekomen, zwanger te zijn uit de Heilige Geest. Daar nu Jozef, haar man, rechtvaardig was en haar niet openlijk te schande wilde maken, was hij van plan haar in het geheim te verstoten. Terwijl hij echter deze dingen overdacht, zie, een engel van de Heer verscheen hem in een droom en zei: Jozef, zoon van David, wees niet bang uw vrouw Maria tot u te nemen, want wat in haar is verwekt, is uit de Heilige Geest. Zij nu zal een Zoon baren, en u zult Hem de naam Jezus geven, want Hij zal zijn volk behouden van hun zonden. Dit alles nu is gebeurd, opdat vervuld werd wat door de Heer gesproken is door middel van de profeet, die zei: ‘Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en men zal Hem de naam Emmanuël geven, dat is vertaald: God met ons. Toen Jozef nu uit de slaap was ontwaakt, deed hij zoals de engel van de Heer hem had bevolen en nam zijn vrouw tot zich. En hij had geen gemeenschap met haar, totdat zij een Zoon gebaard had; en hij gaf Hem de naam Jezus’ (Mat.1:18-25). We vervolgen het getuigenis van het Nieuwe Testament met een paar verzen van het evangelie naar Lukas, hoofdstuk 2.

‘In de zesde maand nu werd de engel Gabriël door God gezonden naar een stad in Galiléa, Nazareth genaamd, naar een maagd die ondertrouwd was met een man genaamd Jozef, uit het huis van David; en de naam van de maagd was Maria… Een de engel zei tot haar: Wees niet bang Maria, want u hebt genade bij God gevonden; en zie, u zult zwanger worden en een Zoon baren en u zult Hem de naam Jezus geven… Maria echter zei tot de engel: Hoe zal dit zijn, daar ik geen gemeenschap heb met een man? En de engel antwoordde en zei tot haar: De Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen; daarom zal dat Heilige dat geboren zal worden, Gods Zoon worden genoemd… (uit Luk.1:26-38)

En allen gingen om zich in te laten inschrijven, ieder naar zijn eigen stad. Jozef nu ging ook op van Galiléa uit de stad Nazareth naar Judéa, naar de stad van David die Bethlehem heet, omdat hij uit het huis en de familie van David was, om zich te laten inschrijven met Maria, zijn ondertrouwde vrouw, die zwanger was. Het gebeurde nu toe zij daar waren, dat de dagen vervuld werden dat zij zou baren, en zij baarde haar eerstgeboren Zoon en wikkelde Hem in doeken en legde Hem neer in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg’ (Luk.2:4-7). De onbevooroordeelde lezer zal uiteraard tot de conclusie komen dat de het kind Jezus niet verwekt is door Jozef maar uit de Heilige Geest. ‘En ongetwijfeld, groot is de verborgenheid van de godsvrucht: Hij die geopenbaard is in het vlees, gerechtvaardigd in de Geest, gezien door de engelen, gepredikt onder de volken, geloofd in de wereld, opgenomen in heerlijkheid’ (1Tim.3:16).

Het mag dan ook duidelijk zijn waarom deze maagdelijke verwekking zo belangrijk is, omdat het te maken heeft en niet los staat van Jezus’ zondeloosheid en goddelijkheid, waarover de volgende onderwerpen gaan.

______________________________________________________________________________________________________________________________