Oude Testament

Psalm 90

Gedachten tijdens de jaarwisseling

Inleiding

Dit is de oudste Psalm van alle Psalmen en was geschreven door Mozes, de man Gods (Joz.14:6; Ezra 3:2). Het gaat over onderwerpen die hun oorsprong hebben van na de zondeval. Deze onderwerpen zijn: de eeuwige God en de zwakke mens, leven en dood, een heilige God en zondige mensen, en de betekenis van het leven in een verwarde wereld. Het is mogelijk dat Mozes deze Psalm schreef na het falen van Israël in Kadesh-Barnea (Num.13-14), toen het volk veroordeeld werd om veertig jaar door de woestijn te trekken totdat de oudere generatie was gestorven. Hoe speelde Mozes het klaar ‘een man Gods’ te worden én dat te blijven na veertig jaar verblijf in Egypte dat eindigde in een fiasco, veertig jaar in Midian als een nederig schaapherder, en veertig jaar lang als leider van het volk door de woestijn? Het leven was niet gemakkelijk, maar Mozes overwon. Tijdens de woestijnreis had Mozes God ervaren (Deut.8; Joz.1:5) en in deze psalm deelt hij zijn ervaringen met ons, opdat wij ook kracht voor de reis zouden ontvangen en overwinnaars zouden worden.

Cyclisch of Lineair? 

‘Want duizend jaren zijn in uw ogen als de dag van gisteren, wanneer hij voorbijgegaan is, en als een nachtwake’ (Ps.90:4)

Maar voordat we aan de inhoud van deze Psalm onze aandacht schenken eerst het volgende en dat is de voortschrijdende geschiedenis van deze wereld. Een cyclustheorie stelt dat de geschiedenis zichzelf herhaalt, in ieder geval in enkele essentiële onderdelen. Tot Petrarca (1304–1374) gold het cyclische karakter van geschiedenis als norm in het Westen. Hoewel geen historicus, zag hij daar als eerste een lineaire ontwikkeling. Gedurende de vijftiende en zestiende eeuw zagen de meeste historici geschiedenis echter als cyclisch. De Bijbel leert echter een lineaire geschiedschrijving. Zo zegt Jesaja: ‘Denkt aan hetgeen vroeger, vanouds, gebeurde; Ik immers ben God, en er is geen ander, God, en niemand is Mij gelijk; Ik, die van den beginne de afloop verkondig en vanouds wat nog niet geschied is; die zeg: Mijn raadsbesluit zal volbracht worden en Ik zal al mijn welbehagen doen; Die uit het oosten een roofvogel roep, uit een ver land de man van mijn raadsbesluit; Ik heb gesproken, Ik doe het ook komen; Ik heb het ontworpen, Ik breng het ook tot uitvoering’ (Jes.46:9-11). En verder in Jesaja 41:22-23 ‘Laten zij aanvoeren en ons bekendmaken, wat er geschieden zal. Geeft te kennen, hoe het vroeger was, opdat wij het overdenken en kennisnemen van de afloop. Of doet ons het toekomstige horen; Geeft te kennen wat in de toekomst komen zal, opdat wij weten, dat gij goden zijt’. Ja, wél staan wij alleen met dit geloof. Er is een richting in het christendom die houden ons geen gezelschap in deze: in hun overtuiging mag volgens hen alles haar gang wel gaan, want over ‘de eerste’ en ‘laatste’ dingen weten we immers toch niets? Anderen málen ook niet om zulke problemen met hun keep-smiling religie van laat ‘de vloed maar komen’ geloof.

Eénmaal het kruis, éénmaal de opstanding, éénmaal de kribbe, éénmaal de kroon, éénmaal de geboorte, éénmaal de wedergeboorte. Dit éénmaal is slechts te geloven; en de eeuwigheidsbetekenis van de twaalf slagen te middernacht tussen vrijdag en zaterdag is het óók. Gelooft gij het óók? Want er is maar één Adam, en maar één tweede Adam. En het is er telkens maar één, voor wie de éne viel, de ander opstond uit de doden. De aanspraak van de tijd is die van God; dus is ze strikt persoonlijk.

Eén begin, en ook één einde.

Eénmaal Genesis, éénmaal Apocalyps.

Eénmaal: alzo zijn volbracht de hemel en de aarde.

En ook maar éénmaal: het is geschied.

En dienovereenkomstig ook maar éénmaal: het is volbracht.

Wij zijn Gods kinderen en Hij zorgt voor ons. (Het verleden)

‘Een gebed van Mozes, de man Gods. Here, Gij zijt ons een toevlucht geweest van geslacht tot geslacht’ (Ps.90:1)

Mozes, de auteur van deze psalm, mag al eens achteromkijken aan het einde van zijn leven, en mag concluderen dat God voor het volk Israël een toevlucht is geweest. Tenslotte kunnen we Mozes bestempelen als een ervaringsdeskundige. Zijn leven bestaat grof gesproken uit drie periodes: Veertig jaar in Egypte, veertig jaar als herder in Midjan en tot slot veertig jaar als leider van het volk Israël. Die terugblik van Mozes is op schrift gesteld in het boek Deuteronomium 8, waar hij schrijft: ‘Gedenk dan heel de weg, waarop de Here, uw God, u deze veertig jaar in de woestijn heeft geleid, om u te verootmoedigen en u op de proef te stellen ten einde te weten, wat er in uw hart was: of gij al dan niet zijn geboden zoudt onderhouden. Ja, Hij verootmoedigde u, deed u honger lijden en gaf u het manna te eten, dat gij niet kendet en dat ook uw vaderen niet gekend hadden, om u te doen weten, dat de mens niet alleen van brood leeft, maar dat de mens leeft van alles wat uit de mond des Heren uitgaat. Het kleed dat gij draagt, is niet versleten en uw voet is niet gezwollen in deze veertig jaar’ (8:2-4). Mocht u de gebeurtenissen van die veertig jaar willen volgen in de boeken van Mozes, dan zult u tot de ontdekking komen dat God hun een toevlucht is geweest van Abraham tot Mozes; van geslacht tot geslacht, van generatie tot generatie! Wij zijn stervelingen en ons verblijf op aarde is tijdelijk, maar God is God van eeuwigheid tot eeuwigheid. Wij zijn tijdelijk, God is eeuwig en zorgt voor zijn schepping en schepselen. Het mag ons tot troost en bemoediging zijn wanneer we weten dat God een Onderhouder is van alle mensen, het meest van de gelovigen (1Tim.4:10). Het leven is niet altijd gemakkelijk voor een gelovige die wandelt in een gebroken wereld, maar wij hebben het voorrecht dat wij al onze zorgen bij Hem mogen brengen want Hij zorgt voor ons (1Petr.5:7). Ook al zijn er momenten dat het leven zwaar op ons drukt, Hij draagt ons, want ‘de eeuwige God is u een woning en onder u zijn eeuwige armen’ (Deut.33:27).

We zijn discipelen en zitten op de school van God (Het heden)

‘Leer ons zo onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen’ (Ps.90:12)

Ik ken geen mens die het leven voor een tweede keer zou willen overdoen, ook geen gelovige. Is dat omdat er in al die jaren van hun leven vaak sprake was van moeite en leed. Is het dan alleen maar misérie, moeten we altijd zuchtend door het leven gaan? Uiteraard niet, want ondanks het feit dat God de volken op hun eigen wegen heeft laten gaan, heeft Hij zich niet onbetuigd gelaten in goeddoen, door uit de hemel regen en vruchtbare tijden te geven om de harten van de mensen te vervullen met voedsel en vreugde (Hand.14:16-17). En wat gaat het leven snel voorbij, en het lijkt wel steeds sneller te gaan naarmate je ouder wordt, althans dat is vaak de ervaring van de ouderen onder ons. ‘Want het gaat snel voorbij, en wij vliegen heen’ (vs.10). Even terugkerend naar het gedeelte hierboven aangehaald uit het boek Deuteronomium want daar zien we dat ons verblijf, lang of kort, een doel heeft. Ik citeer: ‘God, die u deze veertig jaar in de woestijn heeft geleid, om u te verootmoedigen en u op de proef te stellen ten einde te weten, wat er in uw hart was: of gij al dan niet zijn geboden zoudt onderhouden’(Deut.8:2). En om het met de woorden van de psalmist te zeggen: ‘Leer ons zo onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen’ (vs.12). Een doel en wijsheid, twee zaken die we in ons leven nodig hebben. Het doel in ons leven is om God in ons lichaam groot te maken en dat kunnen we doen door zijn geboden te houden, en die zijn niet zwaar. Wijsheid hebben we nodig, om te weten hoe we moeten omgaan en het hoofd moeten bieden aan verzoekingen en beproevingen die zich in ons leven kunnen voordoen. En komen we daarin tekort dan kunnen we daar God om vragen (Jak.1:5).

Wij zijn vreemdelingen en bijwoners en zijn op weg naar huis (De toekomst)

‘De liefelijkheid van de Here, onze God, zij over ons, en bevestig Gij het werk onzer handen over ons, ja, het werk onzer handen, bevestig dat’ (Ps.90:17)

‘Voorwaar, wij zijn vreemdelingen en bijwoners voor uw aangezicht, gelijk al onze vaderen’ (1Kron.29:15). Aan de idee van het vreemdelingschap wordt helaas nog weinig aandacht besteed door de hedendaagse gelovigen, toch is het een Bijbelse waarheid. Een landloper heeft geen huis, een vluchteling is weg van huis maar een pelgrim is op weg naar huis. We lezen van de geloofsgetuigen in de brief aan de Hebreeën, dat ze vreemdelingen en bijwoners waren op de aarde en dat zij verlangden naar een beter, dat is een hemels vaderland (Heb.11:13-16). En tijdens die reis mogen wij, kinderen van God, Hem dienen, en de mogelijkheden om dat te realiseren zijn divers. Gods Woord zegt ons dat we dienen te wandelen we in de werken die Hij voor ons heeft voorbereid (Ef.2:10). De psalmist spreekt van: ‘bevestig Gij het werk onzer handen’. Omdat God niet handelt naar de normen van de wereld – vandaag iets doen, en morgen resultaat – kunnen we mogelijk ontmoedigd worden, als een Elia (1 Kon.19), bij de pakken gaan neerzitten en ons afvragen wat het nut van alles is. Maar God Woord leert ons dat alles wat voor Hem in zijn Naam wordt gedaan beloond zal worden, ook al is het maar het verstrekken van een glas water aan een behoeftige (Mat.11:1). ‘Daarom, mijn geliefde broeders, weest standvastig, onbeweeglijk, altijd overvloedig in het werk van de Heer, daar uw weet, dat uw arbeid niet vergeefs is in de Heer‘ (1Kor.15:58). Daarom, laat Hem de God van je leven zijn. Wanner je in Hem blijft en leeft tot zijn eer, heb je deel aan de eeuwigheid. ‘Want wie de wil van God doet, blijft tot in eeuwigheid’ (1Joh.2:17).

Tenslotte

Onze tijden zijn in Gods hand en de tijd en God plan gaan verder totdat ze voltooid zal zijn en de Heer Jezus Koning zal zijn over de ganse aarde. Maar voordat het zover is zullen er nog zware tijden komen, zoals de Bijbel ons leert. Het ‘Vrede op aarde’ is nog nier gerealiseerd, we wachten en zien uit naar de komst van de Heer Jezus. Maar tot die tijd: ‘Groeit op in de genade en kennis van onze Heer en Heiland Jezus Christus. Hem zij de heerlijkheid zowel nu als tot in de dag van de eeuwigheid’ (2Petr.3:18).

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________