Het onderwerp van deze Psalm is de zegen voor de gelovige en het oordeel voor de ongelovige. Vers 1 kun je vertalen als: ‘Het geluk van de man’. Hoe we ook in de Bijbel nazoeken altijd vinden we dat God hen die Hem gehoorzamen gezegend zijn, ook al worden ze niet gespaard van beproevingen. De ongehoorzamen staan buiten Gods zegen. God ziet maar twee soorten mensen in deze wereld: de gelovigen, die ‘in Christus’ zijn, en de ongelovigen, die ‘in Adam’ zijn (zie:1Kor.15:22, 49). Laat ons deze twee personen, aan de hand van de eerste Psalm, eens van dichterbij bekijken.
Typologie en/of Metafoor
De ‘man’ van Psalm 1 wordt getypeerd als een boom. In Psalm 1 zien we een kind van God die geworteld en gegrond is in het Woord van God, vervuld van Gods Geest (de rivier). Hij is niet gepland in de rivier, maar bij de rivier. De mooiste boom zal niet groeien in de beste grond als er geen water is. Het water representeert de Heilige Geest (zie: Joh.7:38). We hebben hier te maken met een veel voorkomend verschijnsel in de Bijbel namelijk de typologie. Zie bijvoorbeeld Galaten 4:21-31. Vers 24 zegt: ‘Deze dingen hebben een zinnebeeldige betekenis’ (Vgl. 1Kor.10:4; Joh.3:14; Heb.10:1; Rom.5:14; 1Kor.5:7; 1Kor.9:9). Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij figuurlijk taalgebruik centraal staat. Door het gebruik van een metafoor wordt er een bepaald beeld geschapen. Zie uitvoerig de Rubriek – Typologie op mijn website.
De persoon die God zegent (1:1-3)
Vanaf de schepping, zegent God de mensheid (Gen.1:28); het is niet eerder dan nà de zondeval dat we het woordje ‘vloek’ tegenkomen (Gen.3:14-16). Het is altijd Gods verlangen geweest dat de mensen van zijn zegeningen zou genieten. Efeze 1:3 zegt ons dat de gelovige in Christus ‘gezegend is met alle geestelijke zegeningen’. Jammer genoeg, dat veel Christenen deze zegeningen niet kennen en er daarom dan ook niet van kunnen genieten. In deze Psalm lezen we welke mensen wel van Gods zegeningen kunnen genieten.
De persoon die God zegent is een persoon die gescheiden van de wereld leeft (vs.1)
We zijn wel in de wereld maar niet van de wereld! (Joh.17:16-17). Het christelijk leven kun je niet scheiden van de wandel (zie Ef.4:1, 17; 5:2, 8, 15). Het begint met een eerste stap in het geloof door Christus te aanvaarden en het leven groeit wanneer we meer stappen nemen in geloof en gehoorzaamheid aan zijn Woord. Wandelen houdt groei in en Christenen maken vooruitgang wanneer ze elke Bijbelse waarheid toepassen in hun leven. Maar helaas is het ook mogelijk dat een christen ‘in de duisternis wandelt’, niet naar de wil van God (1Joh.1:5-7). De mensen die God zegent letten erop hoe hun wandel is. Psalm 1:1 maakt dit duidelijk wanneer het zegt: ‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad der goddelozen, die niet staat op de weg der zondaars, noch zit in de kring der spotters’. Let op de woorden ‘wandelt, ‘staat’ en zit’ en vergelijk dat met de brief aan de Efeziërs, dat als onderwerp heeft: ‘Zitten, wandelen, standhouden’ (Ef.2:6,10; 4:1,17; 5:1,8,15; 6:11,14). Een geleidelijke verschuiving in positie. We kunnen dat ook vergelijken met Jakobus 1:14-15 ‘Maar zo vaak iemand verzocht wordt, komt dit voort uit de zuiging en verlokking zijner eigen begeerte. Daarna, als die begeerte bevrucht is, baart zij zonde; en als de zonde volgroeid is, brengt zij de dood voort’. Verzoeking, verlokking, begeerte, bevrucht (dat is de daad). Denk als praktisch voorbeeld aan Eva in (Gen.3:6; 1Joh.2:16). Een praktisch voorbeeld van Psalm 1 vinden we bij Petrus die ‘volgde op een afstand’ maar even later zat in de kring van spotters (Ps.1:1; Luk.22:54-61).
De persoon die God zegent wordt verzadig door het water (vs.2)
Zij die door God gezegd worden strekken zich niet uit naar de zonde en de wereld: zij vinden hun blijdschap in het Woord van God. Het is liefde en gehoorzaamheid aan Gods Woord dat zegen brengt in het leven van een gelovige (Joz.1:8). De gelovigen die God zegent lezen niet alleen in Gods Woord maar onderzoeken het en overdenken het ‘dag en nacht’. Hun gedachten worden gecontroleerd door het Woord van God. Door dat te doen worden zij geleid door de Geest en wandelen in de Geest. Meditatie voor de geest is wat voeding is voor het lichaam. Het wil zeggen het Woord te overdenken en het in ons leven toepassen. (Zie: Jer.15:16; Ez.3:3; Op.10:9).
De persoon die God zegent is een persoon die aan het water zit.
Water om te drinken is een beeld van de Heilige Geest van God (Joh.7:37-39). De gelovige wordt hier vergeleken met een boom dat het water krijgt van verborgen bronnen diep onder het zand. Deze wereld is een woestijn dat aan de geestelijke behoeften van een gelovige nooit kan voldoen. We dienen met onze geestelijke ‘wortels’ diep in de dingen van God te groeien en zoeken naar het geestelijke water van het leven (Zie: Jer.17:7-8; Ps.92:12-14). Er kan geen vrucht zijn zonder wortels. Te veel christenen zijn tevreden met de bladeren en de vrucht, dan dat ze bezorgd zijn over de wortels, maar de wortels zijn veel belangrijker. Als de christen geen tijd besteed aan gebed en het lezen van Gods Woord en de Heilige Geest toegang geven tot hun hart en wil, zullen ze verdorren en sterven. Die gelovige die zich toelegt op de relatie met Christus zal vrucht voortbrengen en een succesvol geestelijk leven verkrijgen. Als christenen geen vrucht voortbrengen, dan is er iets aan de hand met de wortels (Mark.11:12-13, 20; Luk.13:6-9). Welke vruchten brengen we voort? (Zie Rom.1:13, 6:22; Gal.5:22-23; Heb.13:15 en Kol.1:10)
Uiteraard is het perfecte voorbeeld van de goddelijke persoon in de verzen 1-3 Jezus Christus. Hij is de weg (vs.1), de Waarheid (vs.2) en het Leven (vs.3). (Zie Johannes 14:6).
De persoon die God oordeelt (1:4-6)
‘Niet alzoo de goddelozen’ met die woorden begint vers 4. Dat wil zeggen dat alles wat de gelovige verblijd en ervaart, geen deel uitmaakt van het leven van de goddeloze. De gelovigen worden vergeleken met een boom, sterk, duurzaam, mooi, bruikbaar en vruchtdragend. De goddelozen worden vergeleken met kaf dat in de wind wegwaait, ze hebben geen wortels. Ze zijn niet van nut in de plannen van God en zijn niet mooi en dragen geen vrucht. Johannes de doper gebruikte een soortgelijk beeld in Mat.3:10-12, waar hij God beschrijft als degene die oogst op de dorsvloer en het kaf van het koren scheidt. Hij zal het kaf met vuur verbranden (Zie ook Ps.35:5 en Job 21:18). Wat een drama voor de mensen die hun hele leven in deze wereld doorbrengen, en niets van geestelijke waarde te betekenen hebben.
Is er een toekomstig oordeel? Vers 5 leert ons dat dat er wel degelijk is. Natuurlijk, in het Oude Testament vinden we niet het volledig beeld betreffende een toekomstig oordeel als in het Nieuwe Testament. Voor hen die in de Here Jezus geloofd hebben is er geen oordeel over de zonde (Joh.5:24; Rom.8:1), maar voor de ongelovige ie er een ‘vreselijke verwachting van oordeel’ (Heb.10:27). Dit oordeel wordt in Openbaring 20:11-15 beschreven. Daar vinden we geen gelovige, alleen ongelovigen. Het ware karakter van de ongelovige zal geopenbaard worden in dat oordeel; ze worden als ‘kaf’ gezien, zielen zonder waarde.
Wanneer vers 5 zegt ‘de goddeloze zal geen standhouden’ in het oordeel, wil dat niet zeggen dat ze afwezig zijn, maar het wil zeggen dat ze niet in staat zullen zijn om het oordeel te ondergaan. Wanneer de boeken opengaan zullen deze individuen op hun knieën vallen en hun zonden belijden en het erkennen van de waarheid van Gods Woord en Gods Zoon (Fil.2:9-11). Deze ongelovigen zullen nooit de hemel bereiken of behoren tot ‘de vergadering van de rechtvaardigen’ ook al zouden ze tijdens hun leven deel hebben uitgemaakt van een of andere religieuze beweging (Zie: Mat.7:21-23).
Het woord ‘weten’ in de Bijbel wil veel meer zeggen dat het kennen van een aantal feiten, bijvoorbeeld in: ‘Ik ken de namen van de twaalf apostelen’. Het draagt meer de idee in zich van wat duidelijk wordt wanneer de Heer Jezus zegt: ‘De Heer kent wie de zijnen zijn’ (2Tim.2:19). Of ‘Ik ken mijn schapen… zoals de Vader Mij kent en Ik de Vader ken’ (Joh.10:15). De verklaring van Jezus over de ongelovigen is: ‘Ik heb u nooit gekend!’ (Mat.7:23). De Heer kent de weg van de gelovige: Hij heeft het gepland en uitgetekend (Ef.2:10), en houdt zijn oog gericht op de rechtvaardige als ze in zijn weg wandelen. Het leven van een gelovige komt overeen met het plan van de eeuwige God. Wat hij zegt, waar hij gaat, wat hij doet het heeft alles eeuwige waarde. Maar de ongelovige gaat zijn eigen weg (Jes.53:6). Het pad van de rechtvaardige lijdt naar de heerlijkheid (Spr.4:18), maar de weg van de goddeloze zal vergaan (Vs. 6).
Vers 6 toont ons de bekende uitleg van de ‘twee wegen’ waarmee de Heer Jezus de Bergrede mee afsloot (Mat.7:13vv.) en we zien dit herhaalt in het boek Spreuken (Spr.2:20; 4:14, 4:24-27 enz.). Waarom gaan de ongelovigen verloren? Ze gaan verloren omdat ze zich niet aan Christus en Gods Woord onderwerpen. Ze verkiezen liever de raad van de goddelozen dan ‘de hele raad van God’ (Hand.20:7). Ze verkiezen de vriendschap van de goddelozen boven dat van de vergadering van de rechtvaardigen. Ze brengen hun dagen liever door met zondige zaken, dan met het onderzoeken van Gods Woord (Gen.6:5). Ze denken dat ze veilig zijn, maar het is slechts schijn, ze zijn als kaf!
Tenslotte
Hoe kan een gelovige Psalm 1:1-3 in de praktijk brengen? Het begint met de onderwerping aan Christus, een dagelijkse onderwerping aan wat we hebben en zijn (Rom.12:1-2). Het houdt in dat we tijd voor God vrijmaken en ons voeden met zijn Woord. Het betekent een leven gescheiden van de wereld (niet geïsoleerd natuurlijk, maar gescheiden van de wereldse dingen. ‘Heb we wereld niet lief, noch wat in de wereld is’ (1Joh.2:15). Zoals eerder gezegd: ‘Wel in de wereld, maar niet van de wereld’ (Joh.14:14-16). Het houdt in een leven dat zijn wortels heeft en zich voedt met de verborgen bronnen die God beschikbaar heeft gesteld. Dat is een gezegend leven dat voldoening geeft, hier en tot in eeuwigheid. ‘Gij geheel anders! (Ef.4:21).
