Serie Leven van Jezus

Deel 4

‘De verzoeking in de woestijn’

Voorwoord

De eerste drie delen van deze reeks gaan van Jezus’ komst in de wereld tot aan zijn openbare dienst en beslaan de eerste dertig jaar. De andere delen van deze reeks spelen zich af in de laatste drie en half jaar van zijn leven.

 Inleiding

De nadruk in dit gedeelte ligt op de aanwezigheid van de Vader, het gebruik van het Woord van God en de leiding van de heilige Geest en natuurlijk de tegenstander, de duivel! De eerste vraag die altijd gesteld wordt bij het lezen of bespreken van dit Bijbelgedeelte is: ‘Als Jezus, die zonder zonde was, niet kon zondigen waarom dan deze beproeving, dan stond de uitkomst toch al van tevoren vast? Deze vraag en dit Bijbelgedeelte drijven ons direct al naar de volgende vraag: Wie is Jezus eigenlijk? ‘Wie is toch Deze, dat ook de wind en de zee Hem gehoorzamen zijn? (Mark.4:41). Aan de ene kant is Hij de Zoon van God en aan de andere kant Jezus de mens, de zoon van de timmerman! De tijd ontbreekt ons om daar nu uitvoerig op in te gaan, maar we stellen vast dat de Heer Jezus en Mens en God was en is; zo wordt Hij ons de evangeliën gepresenteerd. Je mag op grond van de gelijkenis van de wijnstok ook niet de conclusie trekken dat een gelovige weer verloren kan gaan! Het thema daar is vrucht dragen en niet de behoudenis en bij de verzoeking in de woestijn ligt de nadruk volharding en niet op wel of niet kunnen zondigen.

Dit gedeelte gaat er in de eerste plaats dan ook niet over of de Heer Jezus mens is of God, of hij wel of niet kon zondigen, maar de nadruk ligt hier hoe de Heer Jezus zich in tijden van beproeving als mens handhaafde tegenover de aanvallen van de satan. Wat is dan de reden dat de verzoeking in de woestijn plaatsvond? Allereerst zijn er twee redenen aan te wijzen waarom deze verzoeking niet plaatsvond:

(1) De Heer Jezus werd niet in deze verzoeking geleid om aan zijn Vader te tonen welke instelling Hij bezat, de Vader had daar al getuigenis van gegeven door Hem aan te duiden als de Zoon in Wie Hij al zijn welbehagen had (3:22).

(2) Ook werd Hij niet door satan verzocht als een gelegenheid om hem te verslaan; hoewel dat ook niet uit te sluiten is; satan wilde wellicht zo’n confrontatie niet eens, omdat hij ‘wist’ wie de Heer Jezus was en dat Deze in staat zou zijn om elke aanval af te slaan. Het ‘als U Gods Zoon bent’ (vs.3) dient dan ook gelezen te worden als ‘omdat ik weet dat U Gods Zoon bent.’ Het is geen veronderstelling maar een bevestiging.

Ik denk dat de praktische les die hierin ligt meer van toepassing is, en dat is hoe wij ons kunnen handhaven in tijden wanneer ons geloof op de proef wordt gesteld. De Heer Jezus werd verzocht omdat Hij persoonlijk zou ervaren wat het betekende om door verzoekingen te gaan, zodat Hij ons kan bijstaan en om ons te laten zien hoe ook wij de boze kunnen overwinnen (Heb.4:15).

Verzoekingen vs. beproevingen

Een volwassen gelovige blijft rustig in tijden dat zijn of haar geloof op de proef wordt gesteld. Soms zijn er beproevingen van buitenaf, soms zijn er verzoekingen van binnenuit. Beproevingen kunnen komen van God, of het kunnen, door de duivel gezonden, verzoekingen worden indien we een verzoeking een plaats geven in ons hart. In de brief van Jakobus worden beide aspecten in het licht gesteld: (1) beproevingen van buiten (1:1-12), en (2) verzoekingen van binnenuit (1:13-18). Wat is de relatie tussen beproevingen van buitenaf en verzoekingen van binnenuit? Heel eenvoudig: als we niet uitkijken dan kunnen de beproevingen van buitenaf tot verzoekingen van binnenuit worden. Enkele voorbeelden uit de Bijbel kunnen dit verduidelijken. Toen Abraham in Kanaän aankwam werd hij geconfronteerd met een hongersnood. Dit was een gelegenheid voor hem om zijn vertrouwen in God te laten zien en te wachten op hulp van Gods kant, maar Abraham maakte het tot een verzoeking op het moment dat hij besloot hulp te zoeken in Egypte. Door allerlei tegenslagen werd Abraham door God teruggebracht op de plaats waar hij hoorde, Betel (Gen.12:10-20). Een tweede voorbeeld is het volk Israël tijdens de reis door de woestijn. Al vrij snel na hun vertrek uit Egypte ontstond er een tekort aan water. Toen ze toch water vonden was deze zo bitter dat ze het niet konden drinken. Onmiddellijk begonnen ze te klagen tegen God in plaats van te wachten op zijn hulp. ‘Daar stelde de Here hen op de proef, maar ze faalden en de beproeving werd een verzoeking. God in zijn genade gaf de oplossing doordat Mozes een stuk hout in het water moest gooien waardoor het water zoet werd (Ex.15:22-27). Het hout spreekt van Christus en wanneer we Hem in onze beproevingen om hulp vragen komt de oplossing en wordt een beproeving niet tot een verzoeking, ook niet in ons leven!

Andere opmerkingen

Ten eerste: Het is niet zo dat de Heer Jezus veertig dagen verzocht werd door de duivel, maar ‘nadat Hij veertig dagen en veertig nachten had gevast, kreeg Hij tenslotte honger. En toen kwam de verzoeker …’ (Mat.4:2). De eerste Adam werd op de proef gesteld in een prachtige tuin en faalde, maar de Laatste Adam overwon in een woestijn en overwon! Dat de Heer Jezus kon overwinnen lag aan meerdere dingen die in voordeel waren: door (1) de liefde van de Vader (3:23), (2) de kracht van de Heilige Geest (4:1) en (3) het Woord van God. Wij beschikken over dezelfde ‘wapens’ waarover de Heer Jezus kon beschikken maar wij hebben ook nog Iemand die voor ons bidt! (Rom.8:34; Hebr.4:2:16; 4:14-16).

Ten tweede: Ontkennen dat een gelovige geen tegenslag hoeft te hebben, geeft een verkeerd beeld van het christelijke geloof. De hele Bijbel getuigt ervan dat we door ‘lijden tot heerlijkheid’ zullen komen (Luk.24:26). Met de verzoekingen en beproevingen waarmee wij geconfronteerd worden heeft God een doel en ook om die reden maken ze deel uit van Gods ‘school‘ (Jak.1; Hebr.12:10). Immers ‘het lijden van de tegenwoordige tijd is niet waard te vergeleken te worden met de toekomstige heerlijkheid die aan ons geopenbaard zal worden’ (Rom.8:18).

Ten derde: De kennis van de tactiek die de duivel gebruikt geeft ons de gelegenheid om te bepalen hoe wij zijn aanvallen kunnen pareren. Zoals we zullen zien richt satan zijn aanvallen op drie belangrijke gebieden: (1) lichamelijke noden en verlangens, (2) bezittingen en macht, en (3) trots of hoogmoed (zie ook 1Joh.2:15-16).

Ten vierde: De duivel is geen idee maar een werkelijke persoon. Een gevallen engel die een leger demonen tot zijn beschikking heeft (Ez.28, Jes.14). De Heer Jezus zegt van hem dat hij ‘een mensenmoordenaar vanaf het begin is en een leugenaar en de vader ervan‘ (Joh.8:44). Zoals tijdens de verzoeking in de woestijn en ook nu is hij er altijd op uit om ons te doen twijfelen aan de trouw van God. Deze tactiek wordt in dit gedeelte bijzonder duidelijk.

De zekerheid van de liefde van de Vader

Op het kruis van Golgotha heeft de Heer Jezus het uitgeroepen: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?’ (Mat.27:46) dat was het enige moment in zijn leven dat Hij dat kon zeggen, want de Vader was altijd bij Hem. (Joh.8:16,29; 16:32). En dat Hij toen van God werd verlaten was vanwege onze zonden en dat Hij voor ons tot zonde werd gemaakt (2Kor.5:21). Maar we moeten dan toch wel bedenken dat er niet staat geschreven dat Hij van zijn Vader werd verlaten maar van God. De Vader was met Hem ook op het kruis van Golgotha. Als Mens, als Lam van God werd hij tot zonde gemaakt en door God verlaten, maar als Zoon van de Vader bleef die band onverbrekelijk.

Vanaf het moment dat Hij gedoopt werd was de Heer Jezus verzekerd van de liefde van de Vader: ‘U bent mijn geliefde Zoon, in u heb ik mijn welbehagen gevonden’ (Luk.3:22). Ook wij mogen verzekerd zijn dat niets ons kan scheiden van de liefde van God! ‘Want ik ben verzekerd dat dood noch leven, noch engelen noch overheden, noch tegenwoordige noch toekomstige dingen, noch machten, noch hoogte noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die in Christus Jezus is’ (Rom8:38-39).

De kracht van de Heilige Geest

De kracht die de heilige Heest wil uitoefenen in uw en mijn leven kan maar plaatsvinden als we Hem dat toelaten. ’Hij moet meer, maar ik minder worden’ (Joh.3:30). En als dat gerealiseerd is in ons leven dan pas kunnen we zeggen met de apostel Paulus: ‘Ik vermag alles door Hem die mij kracht geeft’ (Fil.4:13). Als we in het evangelie naar Lukas het gedeelte van de verzoeking in de woestijn lezen, dan zal het u opvallen wat voor een grote plaats de heilige Geest daarin heeft. We komen tot vijf belangrijke vermeldingen: (1) de heilige Geest daalde in lichamelijke gedaante als een duif op de Heer Jezus neer (3:22). (2) Na zijn doop keerde de Heer Jezus vol van de Heilige Geest terug van de Jordaan (4:1) en (3) werd door de Geest geleid in de woestijn (4:2), veertig dagen verzocht door de duivel. Na de verzoeking lezen we (4) dat Jezus in de kracht van de Geest terugkeerde en naar Galilea ging (4:14). Toen hij aankwam in Nazareth en naar zijn gewoonte naar de synagoge ging stond Hij op nam het boek Jesaja en las (4:18): (5) ‘De Geest van de Heer is op Mij, doordat Hij Mij heeft gezalfd’. Geen wonder dat Hij bestand was tegen de verzoekingen van de duivel en overwon! Welke plaats neemt de heilige Geest in uw leven in opdat u ook weerstand aan de duivel kunt bieden in de kwade dag? Dat maakt het verschil in uw leven als kind van God.

De kracht van het Woord

Onze woorden maken wellicht niet vaak echt indruk, maar Zijn Woord komt met autoriteit en gezag. De Bijbel wordt in Efeze 6:17 ‘het zwaard van de Geest’ genoemd. Dit ‘wapen’ wordt door de Heer Jezus drie keer toegepast door een tekst uit het Oude Testament aan te halen, en wel uit het boek Deuteronomium (8:3, 6:13 en 16). Alhoewel de Bijbel nog altijd tot de meest verkochte boeken mag worden gerekend betwijfel ik of het ook tot de meest gelezen boeken behoort en of de opgedane kennis ook een plaats krijgt in het leven van een gelovige.

De Heer Jezus vergeleek Schrift met Schrift om tot een uitgebalanceerde conclusie te kunnen komen. ‘De Schrift kan niet gebroken worden’ (Joh.10:25). Als je teksten isoleert uit de context, of gedeelten isoleert van het geheel van de Heilige Schrift, kan je met beroep op de Bijbel bijna alles bewijzen. Elke valse of verkeerde leer beroept zich immers op de Bijbel.

De vraag is dus: kennen wij de Bijbel, bestuderen wij de Bijbel (ieder op zijn niveau), en bovenal passen wij de Bijbel toe in ons leven? De Heer Jezus sprak tegen de Sadduceeën: ‘U dwaalt, daar U de Schriften niet kent, noch de kracht van God’ (Mat.22:29). Woord en Geest gaan samen; immers het Woord is het zwaard van de Geest!

De belofte van de Voorspraak

Zoals hierboven al aangegeven hebben, Gods kinderen, nog de belofte van de Voorspraak. De Heilige Geest bidt voor ons, God is voor ons en Christus Jezus die ook aan Gods rechterhand is bidt voor ons (Rom.8:26,31,34)! Hij kan ons te hulp komen als wij verzocht worden (Heb.2:18), ‘want wij hebben niet een hogepriester die niet met onze zwakheden kan mee lijden, maar Eén die in alle dingen verzocht is als wij’ (Hebr.4:15).

Tenslotte

We moeten niet denken dat met aan slag de oorlog is gewonnen! We lezen ‘En nadat de duivel alle verzoeking tot een eind had gebracht, week hij van Hem voor een tijd’ (Luk.4:13). En we lezen elders: ‘Want alle tucht schijnt op het ogenblik zelf geen vreugde, maar smart te brengen, doch later brengt zij hun, die erdoor geoefend zijn, een vreedzame vrucht, die bestaat in gerechtigheid’ (Heb.12:12). Merk op dat de Heer Jezus niet als een afgemat en dodelijk vermoeid Persoon uit de strijd komt, maar: ‘Jezus keerde in de kracht van de Geest terug’ (vs.14).

_________________________________________________________________________________________________________________________________________