Serie: Tijdgenoten van David

Deel 9 – 1 Samuël

David en Samuël

Voorwoord

Samuël werd geboren toen de geestelijke toestand van het volk tot een stilstaande poel was geworden. Maar al heel vroeg moest hij in die omstandigheden leren te ‘navigeren’, als een schip op een stormachtige zee. Verandering hing in de lucht, maar de priesters werden opgeleid om de traditie te beschermen, niet om veranderingen toe te laten. De Joodse leiders wensten een koning, iemand die het volk bij elkaar kon brengen en ze beschermen tegen de omliggende volkeren. Samuël zag in deze verandering een verlaten van God. De Heer onderwees hem en droeg hem op om aan de wensen van het volk tegemoet te komen en Saul als koning te zalven. “Ik geef u een koning in mijn toorn, en Ik neem hem weg in mijn verbolgenheid.” (Hos.13:11) Samuël deed zijn best om het volk te onderrichten voor een leven onder een koning, maar zijn woorden maakten weinig indruk.

Inleiding (Hfdst.1)

Het leven van Samuël bestrijkt het hele eerste boek van Samuël, van zijn geboorte tot de ontmoeting met Saul ná zijn dood (1Sam.15:35). Meerdere personen speelden een grote rol in zijn leven, zijn moeder Hanna, Eli en de eerste koningen Saul en David. Samuël was de laatste richter (1Sam.7:15) en de eerste profeet (1Sam.3:20; Hand.13:20); We kunnen hem beschouwen als een ‘overgangspersoon’ in een ‘overgangstijd’ en daarom speelde ook zijn verhouding tot het volk een grote rol. De uitdrukkingen ‘In die dagen was het woord des Heren schaars’ en ‘Nog was de lamp Gods niet uitgegaan’ geven de geestelijke realiteit van priester en volk weer in de tijd waarin hij leefde. “En het wordt: zo priester zo volk.” (Hos.4:9)

Samuëls opvoeding in het huis des Heren (Hfdst.2)

Weinig mensen is het gegeven zulke voorrechten te hebben gekend als Samuël, geboren in een gelovig gezin en geestelijk opgevoed in het huis des Heren te Silo. Zijn moeder stond in gebed achter hem en dat was nodig ook gezien de situatie in het huis des Heren! “Drukking van de melk brengt boter voort.” (Spr.30:33) Te midden van een ‘krom en verdraaid geslacht’ scheen Samuël als een helder licht! (Fil.2:15) Zijn moeder “bracht hem, een kleine jongen nog, in het huis des Heren in Silo.” (1Sam.1:24) Vandaag de dag mogen moeders hun kinderen bij de Heer Jezus brengen (Luk.18:15).

Uit zijn latere leven blijkt wel hoe succesvol zijn opleiding is geweest bij Eli in het huis des Heren. In zijn verdere leven toont hij zich als een stabiele richter en profeet in de dienst van God voor het volk. Dit komt het sterkst tot uitdrukking als we hem vergelijken met de falende zonen van Eli. Dezen waren “nietswaardige lieden”, zij “rekenden niet met de Here”, en daarom ”wilde de Here hen doden!’ (2:25) Maar van Samuël lezen we: ‘De jongen was in dienst des Heren’ (niet van Eli!), Samuël nu diende voor het aangezicht des Heren’ en “De jonge Samuël groeide intussen op bij de Here.” En “nam (daarom) toe in aanzien en gunst, zowel bij de Here als bij de mensen.” (2:11, 18, 21, 26) “Zijn moeder was gewoon een kleine mantel voor hem te maken, en zij bracht die van jaar tot jaar.” (2:19) Elk jaar een andere maat, want hij bleef niet stilstaan in zijn groei!

Samuëls boodschap voor Eli (Hfdst.3)

De persoon die zich overgeeft aan de Heer en bereid is te luisteren, zal altijd Gods wil leren. Eli was ongehoorzaam geweest aan de Heer en had zijn familie op de eerste plaats gezet, dus God kon niet rechtstreeks tot hem spreken. Het was een boodschap van oordeel over Eli’s huis, en het moet zwaar op Samuëls hart hebben gewogen. Samuël hield van Eli en had veel van hem geleerd, maar Samuël wist dat hij trouw moest blijven aan de Heer, ondanks zijn persoonlijke verlangens. Deze geweldige geestelijke ervaring weerhield Samuel er niet van om de elke ochtend zijn dagelijkse taken uit te voeren. Hij ‘verhief’ zichzelf niet voor het volk; nee, hij wandelde in grote nederigheid, en droeg de last van de Heer in zijn hart. Net zoals hij “Hier ben ik” tegen de Heer had gezegd, antwoordde hij “Hier ben ik” toen Eli hem riep. Zij die de Heer eren, zullen ook hun oudsten eren. Samuël wilde de droevige boodschap liever in zijn eigen hart bewaren, maar Eli vroeg hem om hem alles te vertellen; en dat deed hij. Hoewel we Eli’s falen in zijn eigen familie niet bewonderen, bewonderen we wel zijn overgave aan Gods wil, ook al betekende dat de dood voor hem en zijn zonen. Deze gebeurtenis was een keerpunt in de geschiedenis. Tot nu toe had God niet tot het volk gesproken in frequente of wijdverspreide (‘open’) visioenen (vs.1); maar nu wist iedereen dat Samuël Gods profeet was en dat de Heer met hem was. De Heer kon nu weer verschijnen omdat er een dienaar was die Hij kon vertrouwen. God zou zeker meer voor Zijn volk doen, zelfs vandaag de dag, als Hij toegewijde gelovigen kon vinden die bereid waren Zijn dienaren te zijn.

Samuëls boodschap voor het volk (Hfdst.8)

De ark was teruggekeerd in Silo, na een verblijf bij de Filistijnen (Hfdst.4-5) en toen de Filistijnen verslagen waren (Hfdst.6-7) en zou zo’n twintig jaar blijven in het huis van Abinadab (7:1). De Here God was Koning van Israël geweest en had voor de natie gezorgd sinds het begin, maar nu wilden de oudsten van het volk een koning om hen te leiden. Hun verzoek werd gemotiveerd door verschillende factoren: (1) de zonen van Samuël waren niet godvruchtig en de oudsten vreesden dat ze de natie op een dwaalspoor zouden brengen als Samuël stierf; (2) de natie had een reeks tijdelijke leiders gehad tijdens de periode van de Richteren en de oudsten wilden een meer permanente heerser; en (3) Israël wilde zijn zoals de andere naties en een koning hebben om te eren. De machtige naties rondom Israël vormden een constante bedreiging, en de oudsten vonden dat een koning een grotere zekerheid zou bieden. Samuëls reactie op hun verzoek laat zien dat hij hun ongeloof en rebellie volledig begreep: ze verwierpen de Here. Door Saul te kiezen, verwierp de natie de Vader; veel later, toen ze Barabbas kozen, verwierpen ze de Zoon; en toen ze hun eigen leiders kozen in plaats van het getuigenis van de apostelen, verwierpen ze de Heilige Geest (Hand.7:51). Hier is een illustratie van Gods permissieve wil. Hij willigde hun verzoek in, maar Hij waarschuwde hen voor de prijs. Zie Deuteronomium 17:14-20 voor Mozes’ profetie over deze vooraf aangekondigde gebeurtenis. De natie luisterde naar Samuël en vroeg toch om een ​​koning, ondanks zijn waarschuwingen wat het gevolg van die keuze zou zijn (8:10-18).

Samuëls boodschap voor Saul (Hfdst.11-12)

Saul had alles in zijn voordeel: (1) een sterk lichaam, 10:23; (2) een nederige geest, 9:21; (3) een nieuw hart, 10:9; (4) geestelijke kracht, 10:10; (5) loyale vrienden, 10:26; en bovenal, (6) de leiding en gebeden van Samuël. Maar ondanks deze voordelen, faalde hij jammerlijk. Waarom? Omdat hij God niet de Heer van zijn leven wilde laten zijn!

Toch werd Saul, de zoon van Kis, uit de stam Benjamin werd aangewezen als de toekomstige koning. Maar toen men hem zocht, was hij niet te vinden. “Zie, hij houdt zich ergens tussen het pakgoed schuil. Men snelde heen en haalde hem daarvandaan, en toen hij midden onder het volk stond, bleek het, dat hij een hoofd boven al het volk uitstak. En Samuël zeide tot het gehele volk: Ziet gij wel, wie de Here verkoren heeft? Want er is niemand als hij onder het gehele volk. Toen juichte het gehele volk en riep: De koning leve! Daarna zette Samuël voor het volk het recht van het koningschap uiteen, schreef dit in een oorkonde en legde die neer voor het aangezicht des Heren. “Wanneer gij gekomen zijt in het land dat de Here, uw God, u geven zal, dit in bezit genomen hebt en daarin woont, en gij dan zoudt zeggen: Ik wil een koning over mij aanstellen, zoals alle volken rondom mij hebben, Dan zult gij over u de koning aanstellen, die de Here, uw God, verkiezen zal; uit het midden van uw broeders zult gij een koning over u aanstellen; geen buitenlander, die uw broeder niet is, zult gij over u mogen aanstellen.” (Deut.17:14-20) Daarop liet Samuël het gehele volk gaan, ieder naar zijn huis. Ook Saul ging naar zijn huis, naar Gibea, en de dapperen, aan wie God dit in het hart gegeven had, gingen met hem.” (1Sam.10:22-26) Saul keerde terug naar huis en aarzelde eigenlijk om over zijn geweldige ervaring te praten. Houd in gedachten dat dit aan het begin van het koninkrijk was, toen alles nieuw was. Samuël was nog steeds de spirituele heerser van het land en hij en Saul wachtten op Gods leiding met betrekking tot de toekomst van de natie. Zonder moderne transport- en communicatiemiddelen zou het maanden duren voordat Saul en Samuel het volk konden verzamelen. Sauls overwinning op Nachas (Hfdst.11) vestigde zijn gezag.

Samuëls boodschap voor David (Hfdst.16)

“Omdat gij het woord des Heren verworpen hebt, heeft Hij u verworpen, zodat gij geen koning meer zult zijn.” (1Sam.15:23; 16:1) Dat werd tegen koning Saul gezegd; de Geest des Heren was van hem geweken en daarvoor was er een boze geest voor in de plaats gekomen (1Sam.16:14). David verschijnt op het podium om de plaats van Saul in te nemen; “Een man haar Gods hart!” (Hand.13:22) Toen Samuël, op Gods aanwijzing, bij het huis van Jesse aankwam om hem uit te nodigen voor het feest, was David er niet eens! Hij was op het veld om voor de schapen te zorgen. We kunnen niet anders dan onder de indruk zijn van Davids gehoorzaamheid en nederigheid. Als ‘baby van de familie’ had hij weinig status, maar hij was trouw aan zijn vader en aan de Heer. Davids leven illustreert Mattheüs 25:21 – hij begon als een dienaar en werd een heerser; hij was trouw aan een paar schapen en erfde toen de hele natie; hij wist hoe te werken, dus God gaf hem vreugde. Mattheüs 25:21 schetst Gods methode van succes, en we zien het tot stand gekomen in het leven van David.

Samuël stond op het punt de fout te maken de mannen te beoordelen op hun fysieke gaven (zie 10:24) toen God hem eraan herinnerde dat het hart het belangrijkste was. Lees Spr.4:23. Toen David verscheen, geroepen van het veld, zei God tegen Samuël: “Dit is hij!” David was blank van huid en had rood haar. Zijn knappe uiterlijk en zijn overgegeven hart waren een prachtige combinatie. Hij was de achtste zoon, en acht is het getal van een nieuw begin. Zijn zalving met olie bracht hem een ​​speciale zalving van de Geest van God, en vanaf dat uur was hij Gods man. Het is niet waarschijnlijk dat David of zijn familie de betekenis van de zalving die dag begrepen. Samuël zou het David zeker op een geschikt moment uitleggen.

Samuels afscheid en dood

“Wat mij betreft, het zij verre van mij, dat ik tegen de Here zou zondigen door op te houden voor u te bidden; ik zal u de goede en rechte weg leren.” (1Sam.12:23) Dat had Samuël beloofd toen hij afscheid nam van het volk. “Samuël stierf. Toen kwam geheel Israël bijeen, bedreef rouw over hem en begroef hem in zijn huis te Rama.” (1Sam.25:1; 28:3) Samuël verdween van het toneel, maar God werk ging door. De tijd van de Richteren was met de dood van Samuël definitief voorbij, de tijd van de koningen was aangebroken. Samuël was én profeet én richter geweest (1Sam.3:20; 7:15).

______________________________________________________________________________