De brief van Jakobus

Wijsheid van Boven

Jakobus 3:13-18

Voorwoord

 ‘Wijsheid of levenswijsheid is de kunst om in alle levensomstandigheden juist te oordelen en te handelen.

De betekenis is dus praktisch en/of moreel.’

God hecht zoveel waarde aan ons dat Hij het best denkbare plan voor een ieder van ons in gedachten heeft. Daarom heeft Hij ons geschapen naar Zijn beeld, opdat we kunnen begrijpen wie Hij is en met Hem in een persoonlijke relatie kunnen komen en om te ontdekken wat we kunnen doen met ons leven. Dat kunnen we alleen volbrengen wanneer we leven naar zijn plan. Zij die daarnaar niet streven leiden een zinloos bestaan. Sommigen verwerpen zijn raad. Die God wel toelaten in hun leven aan hen wil God wijsheid geven opdat ze zijn plan kunnen volbrengen.

Leven als wijzen of als dwazen? We maken allemaal ontelbare beslissingen tijdens ons leven, en die beslissingen bepalen of we wijs of dwaas leven. De vraag is dus of wij Gods wijsheid daadwerkelijk zoeken (Kol.1:9)! Veel mensen vergeten dat de keuzes die ze maken consequenties hebben, soms voor je hele leven en zelfs daarna kunnen de gevolgen blijven. We hoeven maar te denken aan de keuze die Abraham maakte om naar Egypte te trekken (Gen.12). Hij kwam terug met Hagar uit wie Ismaël geboren werd. De strijd tussen Izaäk en Ismaël duren voort tot op vandaag de dag.

Inleiding

Een van de sleutelonderwerpen in boek Jakobus is wijsheid, of praktisch leven onder de leiding van het Woord van God. (1:5) Het is teleurstellend als gelovigen een tekort hebben aan praktische wijsheid om hun zaken op te lossen, persoonlijk of in de gemeente. Veel te veel mensen hebben de idee dat ‘geestelijk zijn’ niet praktisch betekend – en niets is verder af van de waarheid. Als de Heilige Geest ons leidt verwacht Hij dat we de feiten overwegen in het licht van het Woord van God. Jakobus geeft aan dat er twee soorten wijsheid zijn en dat de gelovige dat dient te onderscheiden. De tong van de gelovige kan vervuld worden met wijsheid van boven of de verkeerde, valse wijsheid van beneden.

Verschil van oorsprong (Spr.8)

Zoals gezegd vinden we in Christus alle schatten van de kennis en de wijsheid verborgen (Kol.2:3). De wijsheid wordt in het Bijbelboek Spreuken gepersonifieerd: ‘Ik, de Wijsheid, woon bij de schranderheid en ik verkrijg kennis door overleggingen; Van eeuwigheid aan ben ik geformeerd, van den beginne, eer de aarde bestond. Toen er nog geen oceaan was, ben ik geboren, toen er nog geen bronnen waren, rijk aan water. Eer de bergen omlaag gezonken waren, voor de heuvelen ben ik geboren; Toen Hij het aardrijk en de velden nog niet had gemaakt, noch de eerste stofdeeltjes der wereld. Toen Hij de hemel bereidde, was ik daar; toen Hij een kring trok op het oppervlak van de oceaan, Toen Hij de wolken daarboven bevestigde, en de bronnen van de oceaan met kracht opborrelden, Toen Hij aan de zee haar perk stelde, opdat de wateren zijn gebod niet zouden overtreden, en Hij de grondslagen der aarde bepaalde, Toen was ik een troetelkind bij Hem, ik was een en al verrukking dag aan dag, te allen tijde mij verheugend voor zijn aangezicht, Mij verheugend in de wereld van zijn aardrijk, en mijn vreugde was met de mensenkinderen’ (Spr.8:15, 22-31).

Wijsheid van beneden (vs.14-, 17)

Als we bitterheid en afgunst in ons hart hebben, dan zal dat door de tong naar buiten komen. Het doet er niet toe hoe geestelijk ons onderwijs ook mag zijn, want als de tong niet door de Geest wordt beheerst vanuit een liefdevol hart, dan delen we valse wijsheid mee. Tot hun grote schaamte, geloven sommige christenen in deze valse wijsheid en roemen erin. Zij weten dat deze ‘wijsheid’ de Bijbel tegenspreekt, daardoor liegen ze tegen de waarheid van Gods Woord. Valse wijsheid behoort tot de wereld (aards), het vlees (zinnelijk), en de duivel (duivels) – de drie grote vijanden van de gelovige (Ef.2:1-3). Je kunt altijd zien wanneer een gemeente of familie valse wijsheid volgt: je zult er jalousie, verdeeldheid en verwarring vinden. In plaats van in nederigheid afhankelijk te zijn van de Geest en het Woord, kijken ze naar de wereld voor ideeën en naar het vlees voor kracht, en door dit te doen spelen ze de duivel in de kaart.

Wijsheid van boven (vs.17-18)

Werkelijke verstandige gelovigen hoeven niet aan te geven dat ze wijs zijn, je zult het kunnen opmerken door hun dagelijkse wandel (hun taal en gedrag) en houding (nederigheid). Kennis blaast op (1Kor.8:1), maar geestelijke wijsheid maakt ons nederig en weerhoudt ons ervan hoogmoedig te worden. Terwijl valse wijsheid zijn oorsprong in de wereld vindt, en de duivel, komt de ware wijsheid ‘van boven’ (zie 1:17). Het komt van God, door de Heilige Geest; het ontstaat niet door inspanningen van de mens.

De ware wijsheid is rein, het is vreedzaam: het brengt vrede en eenheid, geen tweedracht (zie 4:1-10). De menselijke manier om vrede te krijgen gaat ten koste van de reinheid voor de zaak van de eenheid, maar zo werkt God niet. Waar mensen zich onderwerpen aan de waarheid van Gods Woord, zal er altijd vrede zijn.

De wijsheid van boven is vriendelijk; vriendelijkheid houdt geduld en voorzichtigheid in. Als het vlees de tong beheerst, kan er een stroom van ongecontroleerde woorden los en geen bereidheid om naar anderen te luisteren. ‘De dwaas laat zijn ganse toorn de vrije loop.’ (Spr.29:11) De wijze gebruikt vriendelijkheid en overtuiging, met geduld; hij of zij dreigt noch veroordeeld. ‘Inschikkelijk’ (vs.17) suggereert een bereidheid tot het prijs geven van eigen standpunten, of in ieder geval aanspreekbaar te zijn. Wijze mensen zijn vol genade, niet snel om te oordelen of iemand aan te klagen; hun leven is vol van goede vruchten. Er is geen twijfel; hoewel zij bereid zijn tot toegevingen, gaat dat nooit ten koste van de waarheid. Tenslotte, ware wijsheid zal niet leiden tot huichelachtigheid; de waarheid heeft gesproken en wordt gesteund door ware motieven.

Verschil in uitvoering (3:13-14, 17)

De wijsheid van God (van boven) verschilt van de wijsheid die van de aarde (van beneden), die ongeestelijk, duivels is. Omdat ze uit totaal verschillende bronnen voortkomen, functioneren ze ook op tegengestelde manieren. ‘Wie is wijs en verstandig onder u?’ was de retorische vraag. Het antwoord is duidelijk: ‘Laat hij zijn werken tonen uit zijn goede wandel in wijze zachtmoedigheid’ (3:13). De kenmerken van valse wijsheid zijn: Jaloersheid, twistzucht, wanorde, allerlei kwade praktijk. De kenmerken van Gods wijsheid zijn: reinheid, vreedzaam, in- schikkelijk, gezeglijk, vol barmhartigheid en goede vruchten, onpartijdig, ongeveinsd.

Verschil in uitkomst (3:16, 18)

Wereldse wijsheid veroorzaakt moeilijkheden: ‘Want waar afgunst en eigenbelang is, daar heersen wanorde en allerlei kwade praktijken (3:16). Gods wijsheid brengt zegen voort Goede vruchten, onpartijdigheid en ongeveinsd (vs.17).

Tenslotte

-We moeten de wijsheid zoeken als een verborgen schat (Spr.2:1-7).

-We verkrijgen wijsheid door Gods Woord (Spr.10-11).

-We verkrijgen wijsheid door er om te bidden (Jak.1:5).

-We verkrijgen wijsheid door te zien hoe God werkt in deze wereld (Spr.6:6).

-We verkrijgen wijsheid door te streven naar Goddelijke raad (Spr.12:15).

-We verkrijgen wijsheid door om te gaan met wijzen (Spr.13:20).

-We ontvangen wijsheid als een gift van God (Pred.2:26).

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________